Zakres i cele badania
Międzynarodowe Badanie Umiejętności Dorosłych PIAAC (ang. Programme for International Assessment of Adult Competencies) to największe międzynarodowe badanie osób dorosłych. U jego źródeł leży przekonanie, że umiejętności są kluczowe dla funkcjonowania we współczesnym świecie i stanowią warunek rozwoju społeczno-ekonomicznego i dobrobytu.
Badanie PIAAC obejmuje pomiar trzech podstawowych umiejętności niezbędnych w życiu prywatnym i zawodowym, a przy tym dających podstawę do nabywania nowych kompetencji i wiedzy. Są to następujące umiejętności:
- rozumienia tekstu,
- rozumowania matematycznego,
- rozwiązywania problemów.
Badanie PIAAC dostarcza wiedzy o umiejętnościach i ich wykorzystaniu w pracy i życiu codziennym. Pomaga też lepiej zrozumieć, jak system edukacji, uczenie się w szkole i poza szkołą oraz doświadczenia zawodowe przyczyniają się do rozwijania umiejętności.
Wyniki badania PIAAC są wykorzystywane do lepszego zrozumienia społecznych potrzeb i trafnego ukierunkowania działań służących poprawie umiejętności osób dorosłych. Do wyników badania odwołuje się wiele krajowych i międzynarodowych dokumentów strategicznych. Porównanie rezultatów uzyskanych w wielu zróżnicowanych krajach pomaga ustalić, jakie są mocne i słabe strony edukacji w danym państwie oraz jaką politykę edukacyjną powinno ono prowadzić. Z wyników badania PIAAC korzystają też naukowcy i studenci – według Google Scholar odwołuje się do nich niemal 15 tys. publikacji naukowych.
W każdym kraju badanie jest prowadzone na losowej próbie ludności w wieku 16-65 lat – co pozwala formułować uprawnione wnioski o wszystkich dorosłych mieszkańcach danego kraju, a jednocześnie zapewnić poufność danych osób uczestniczących w badaniu.
Więcej informacji o badaniu PIAAC znaleźć można na międzynarodowej stronie badania:www.oecd.org/skills/piaac/
Kraje i instytucje realizujące badanie
Badanie PIAAC jest wspólną inicjatywą rządów ponad 30 krajów i jest koordynowane przez OrganizacjęWspółpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD). Poza Polską obecny cykl badania jest prowadzony w następujących krajach: Australia, Austria, Belgia, Chile, Chorwacja, Czechy, Dania, Estonia, Finlandia, Francja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Izrael, Litwa, Łotwa, Kanada, Niemcy, Japonia, Korea, Norwegia, Nowa Zelandia, Portugalia, Rosja, Singapur, Słowacja, Szwecja, Szwajcaria, Węgry, Wielka Brytania, Włochy i Stany Zjednoczone.
Polską część badania finansuje Ministerstwo Edukacji i Nauki, a za jego realizację odpowiada Instytut Badań Edukacyjnych. Wywiady przeprowadzają dwie wyłonione w przetargu agencje badawcze, tj.: PBS Sp. z o.o. oraz Danae Sp. z o.o.
Za dodatkową kontrolę jakości pracy ankieterów odpowiada Pracownia doradczo-badawcza EDBAD.
Przygotowanie metodologii i narzędzi do Międzynarodowego Badania Umiejętności Dorosłych (PIAAC) w Polsce zostało sfinansowane ze środków budżetu państwa, z budżetu Ministerstwa Edukacji i Nauki. Wartości finansowania 1 955 160 zł.
Poprzednie edycje badania
Międzynarodowe Badanie Umiejętności Dorosłych PIAAC stanowi kontynuację następujących badań.
● Badanie IALS w latach 1994-1998 (19 krajów, w tym Polska)
Międzynarodowe badanie umiejętności czytania i pisania (IALS) przeprowadzone w latach 1994-1998 było pierwszym międzynarodowym badaniem porównawczym, w którym zmierzono poziom umiejętności osób dorosłych i analizowano ich uwarunkowania i konsekwencje.
Wyniki badania IALS dostarczyły bogatego zestawu informacji na temat umiejętności czytania i pisania osób dorosłych (w wieku 16-65 lat) w 22 krajach i regionach. Niektóre z wykorzystanych w tym badaniu zadań (tzw. zadania kotwiczące lub trendowe) wykorzystano w kolejnych badaniach, co pozwoliło na analizowanie zmian poziomu umiejętności osób dorosłych w czasie.
● Badanie ALL w latach 2003-2008 (11 krajów)
Badanie umiejętności czytania i pisania oraz innych umiejętności osób dorosłych ALL (Adult Literacy and Lifeskills) przeprowadzono w latach 2003-2008. ALL mierzyło umiejętności czytania, pisania i liczenia na reprezentatywnej dla krajów uczestniczących próbie 16-65-latków w dwóch rundach: najpierw w 2003 r., a następnie w latach 2006-2008.
● Pierwszy cykl badania PIAAC w latach 2011-2017 r. (39 krajów, w tym Polska)
W pierwszym cyklu badania PIAAC dokonano pomiaru trzech kompetencji: rozumienia tekstu, rozumowania matematycznego oraz wykorzystywania technologii informacyjno-komunikacyjnych (TIK). Po raz pierwszy w pomiarze umiejętności zastosowano zadania rozwiązywane przez badanych przy pomocy komputerów. W pierwszej rundzie badania PIAAC w l. 2011-2012 wzięły udział 23 kraje, w drugiej w l. 2014-2015 – kolejnych 9 krajów, a w trzeciej w 2017 r. – 7. W pierwszym cyklu w latach 2010-2017 w badaniu wzięło udział ponad 250 000 osób dorosłych z 38 krajów.
W Polsce w 2014-2015 r. przeprowadzono także badanie postPIAAC – krajową kontynuacją badania, w którym zebrano dodatkowe informacje od osób uczestniczących w pomiarze umiejętności z 2011-2012.