Edukacja 02 (169) 2024

Teatr jako narzędzie wspierania wspólnotowości regionalnej – ujęcie teoretyczne i praktyczne

Streszczenie

Teatr odgrywa kluczową rolę w kształtowaniu wspólnotowości regionalnej, będąc przestrzenią transmisji treści międzypokoleniowych, edukacji, rozwijania kompetencji kulturowych oraz przepracowywania traum indywidualnych i zbiorowych. Niniejszy artykuł prezentuje teoretyczne podstawy społecznych funkcji teatru w kontekście edukacji regionalnej, a także praktyczne aspekty działań teatralnych wspierających budowanie więzi społecznych. W analizie uwzględniono przykłady projektów teatralnych, które ukazują, jak teatr integruje lokalne społeczności, wzmacnia poczucie tożsamości regionalnej i wspiera rozwój przynależności wspólnotowej.

Pobierz plik PDF

DOI: 10.24131/3724.240204

Theatre as a tool for supporting regional community – theoretical and practical approach

Abstract

Theatre plays a key role in shaping regional community, being a space for transmitting intergenerational content, education, developing cultural competences and working through individual and collective traumas. This article presents the theoretical foundations of the social functions of theater in the context of regional education, as well as practical aspects of theater activities supporting the building of social bonds. The analysis included examples of theatre projects that show how theatre integrates local communities, strengthens the sense of regional identity and supports the development of community belonging.

Myślenie otwarte i elastyczne. Dlaczego warto je rozwijać u uczniów i jak to robić?

Streszczenie

Artykuł omawia myślenie otwarte i elastyczne oraz jego znaczenie dla rozwoju i funkcjonowania uczniów. Wyjaśnia zagadnienie, wskazując na jego rolę dla krytycznego myślenia. Podejmuje zarazem próbę uporządkowania wiedzy na temat tej dyspozycji poznawczej, podkreślając jej dwa podstawowe komponenty: zdolność do wychodzenia poza własną perspektywę (zdolność do decentracji) oraz gotowość, by uwzględniać optykę inną niż faworyzowana (aspekt motywacyjny). Prezentuje jednocześnie konsekwencje regulacyjne myślenia w sposób otwarty i elastyczny dla uczenia się, zapamiętywanie i rozumienia zjawisk przez uczniów. W efekcie analizy literatury przedmiotu opracowanie oferuje praktyczne wskazówki dotyczące tego, jak rozwijać
myślenie otwarte i elastyczne u uczniów.

Pobierz plik PDF

DOI: 10.24131/3724.240202

Actively open-minded thinking. Why it is worth to develop it among students and how to do that?

Abstract

The article discusses the concept of actively open-minded thinking and its significance for the development and functioning of students. It elucidates this issue by highlighting its fundamental importance for critical thinking. Simultaneously, it attempts to systematize the knowledge regarding this cognitive disposition, indicating its two core components: the ability to transcend one's own perspective (cognitive decoupling ability) and the willingness to consider perspectives other than the favoured one (motivational aspect). It also presents the regulatory consequences of open and flexible thinking for learning, memory, and comprehension of phenomena among students. As a result of the literature analysis, the paper provides practical guidelines on how to cultivate open and flexible thinking in students.

edukacja Myślenia otwarte i elastyczne myślenie krytyczne zdolność do decentracji rozwój poznawczy

Znormalizowana dysfunkcjonalność: przedmiot wychowania fizycznego przeciwko współczesnym wyzwaniom cywilizacyjnym

Streszczenie

Niniejszy artykuł dotyczy problemów wśród młodzieży (takich jak rosnąca nadwaga i liczba zwolnień z WF, mała aktywność fizyczna), którym przeciwdziałać mają zajęcia wychowania fizycznego. Tekst stanowi alternatywną wobec dominującego dyskursu odpowiedź na pytanie, dlaczego problemy te nie zanikają, a wręcz się pogłębiają. Opiera się na przeglądzie literatury naukowej, a także na własnych badaniach eksploracyjnych. W ramach dominującego dyskursu wychowaniu fizycznemu przypisuje się niezwykle istotną rolę w zwalczaniu wielu cywilizacyjnych wyzwań. Według tezy tego artykułu faktyczny stan – na co wskazują również dane zawarte w literaturze – może być zupełnie odmienny: wychowanie fizyczne jako przedmiot szkolny w najlepszym wypadku nie ma pozytywnego wpływu, a w najgorszym samo generuje problemy, z którymi ma walczyć, a także inne kłopoty. Ta dysfunkcjonalność pozostaje w ukryciu z powodu utrzymującego się powszechnego dogmatyzmu wokół tego przedmiotu.

Pobierz plik PDF

DOI: 10.24131/3724.240203

Normalized dysfunctionality: the subject of physical education against modern civilization challenges

Abstract

This paper analyses the academic discourse regarding the problems of increasing overweight among young people, their low physical activity and their dismissal from P.E. lessons. It provides an alternative answer to the question of why these problems are not disappearing, but are in fact getting more severe. It is based on a review of academic literature, as well as on the author's own exploratory research. Within the prevailing discourse, physical education is attributed with an important role in combating many health challenges. According to the thesis of this article, the reality – as the data in the literature often already indicate – may be quite the opposite: physical education as a school subject at best has almost no positive impact, and at worst generates by itself the problems it is supposed to combat, as well as others. This dysfunctionality remains hidden because of the persistent and widespread dogmatism surrounding the subject.

Rekreacja sedentarny styl życia wychowanie fizyczne edukacja zdrowotna unikanie zajęć WF

Terapeutyczne punkty przedszkolne jako odpowiedź na wyzwania edukacji dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu na przykładzie Punktu Przedszkolnego „Ala i As”

Streszczenie

Okres edukacji to dla każdego dziecka czas ogromnych wyzwań i rozwoju. W przypadku dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu nabiera on szczególnego znaczenia, zwłaszcza na początkowym etapie, jakim jest wychowanie przedszkolne. Jest to czas rozwijania umiejętności bazowych, na których oparte będzie dalsze życie człowieka. Otoczenie dziecka odpowiednim wsparciem na tym etapie zwiększa jego szanse na przyszłą samodzielność. Celem niniejszego artykułu jest odpowiedź na pytanie, czy terapeutyczne punkty przedszkolne mogą stanowić odpowiedź na wyzwania edukacji dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu. Odpowiedzi poszukiwano w oparciu o analizę procesu edukacji i terapii realizowanego w jednej z takich placówek – Punkcie Przedszkolnym „Ala i As” (metoda monograficzna). Przyjmuje się, że jednym z wyzwań współczesnej edukacji jest włączanie uczniów niepełnosprawnych do głównego nurtu edukacyjnego przy wykorzystaniu możliwości edukacji specjalnej. Jej zadaniem jest więc na miarę możliwości dziecka przygotowanie go do realizacji dalszej edukacji w grupie rówieśniczej. Aby to osiągnąć, musi ono posiadać szereg umiejętności bazowych, wśród których najważniejsze będą kompetencje komunikacyjne i społeczne. Do ich rozwijania w placówkach wychowania przedszkolnego konieczne jest jednoczesne prowadzenie oddziaływań edukacyjnych i terapeutycznych w oparciu o indywidualny program terapii każdego dziecka z niepełnosprawnością. Odpowiedzią na te potrzeby mogą być placówki specjalistyczne dedykowane dzieciom z niepełnosprawnościami, w tym dzieciom z zaburzeniami ze spektrum autyzmu. Wyróżniają się one małą liczebnością grup oraz zwiększoną liczbą kadry, wśród której szczególne miejsce zajmują pedagodzy specjalni. Oprócz przedszkoli specjalnych zadanie to coraz częściej realizują również terapeutyczne punkty przedszkolne. Na podstawie zgromadzonych danych można stwierdzić, iż mogą one stanowić dobrą alternatywę realizacji wychowania przedszkolnego dla dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu.

Pobierz plik PDF

DOI: 10.24131/3724.240205

Therapeutic Preschool Points as a response to the challenges of educating children with autism spectrum disorders as exemplified by the „Ala and As” Preschool Point

Abstract

Educational time is a time of huge challenges and development for every child. For children with autism spectrum disorders,
it is especially important, especially at its initial stage, which is preschool education. This is a time of developing basic skills on which a person's further life will be based. Surrounding a child with appropriate support at this stage increases their chances for future independence. The aim of this article is to answer the question whether therapeutic preschool points can be an answer to the challenges of educating children with autism spectrum disorders. The answer to this question was sought by analyzing the organization of education and therapy implemented in the „Ala and As” Preschool Point (monographic method). It is assumed that one of the challenges of present education is the inclusion of disabled students in mainstream schools, using the possibilities of special education. Its task is therefore to prepare child (to the extent possible) for further education in a larger group. To achieve this goal, they must have a number of basic skills, among which the most important will be communication and social competences. To develop them in preschool education institutions, it is necessary to simultaneously implement educational and therapeutic activities based on an individual therapy program for each child with a disability. The answer to these needs may be specialist institutions - dedicated to children with disabilities, especially children with autism spectrum disorders. They are distinguished by small groups and an increased number of staff, especially special educators. In addition to special kindergartens, this task is increasingly being carried out by therapeutic preschool points. Based on the presented data, it can be concluded that therapeutic preschool

edukacja iek przedszkolny terapia poznawczo-behawioralna Zaburzenia ze spektrum autyzmu

Od młodzika do legendy. Trajektorie wędrówek piłkarskich

Streszczenie

Piłka nożna stanowi jedną z najpopularniejszych praktyk społecznych na świecie. Zainteresowanie tą dziedziną nieustannie rośnie, w dużej mierze dzięki procesom globalizacji oraz glokalizacji. Uzasadnienie prowadzonych badań wynika z luki w literaturze dotyczącej pojęcia „legenda klubowa” oraz nieprecyzyjnego stosowania tego terminu w środowisku piłkarskim i kibicowskim. Celem artykułu jest naszkicowanie trajektorii rozwoju kariery piłkarskich zawodników, którzy zostali uznani przez swoje kluby za legendy – bohaterów. Pilotażowy charakter badań jest odpowiedzią na wspomnianą lukę w badaniach oraz nieprecyzyjne posługiwanie się terminem „legenda klubowa”. Metoda badawcza opiera się na studium przypadku, które pozwoliło na uchwycenie podobieństw w trajektoriach zawodników określonych tym mianem oraz opisanie dwóch trajektorii rozwoju karier piłkarskich związanych z tym terminem. Wyniki badań wskazują, że zidentyfikowane trajektorie wiążą się z ponowoczesnymi wzorami osobowymi i mogą stanowić podstawę do dalszych poszukiwań socjologicznych i pedagogicznych, zwłaszcza w kontekście socjologii piłki nożnej, która eksponuje symboliczne znaczenie tej dyscypliny jako meta-przestrzeni społecznej.

Pobierz plik PDF

DOI: 10.24131/3724.240206

From youngster to legend. The trajectory of a footballer’s journey

Abstract

Football is one of the most popular social practices globally. Interest in this field continues to grow, largely due to the processes of globalization and glocalization. The rationale for this research arises from a gap in the literature concerning the concept of ”club legend” and the imprecise use of this term within the football and fan communities. The aim of the article is to outline the career trajectories of professional football players who have been recognized by their clubs as legends – heroes. The pilot nature of the research is a response to the aforementioned gap in research and the imprecise use of the term ”club legend”. The research method is based on a case study, which allowed for identifying similarities in the trajectories of players who have been given this title, as well as describing two career development trajectories associated with the term. The results of the research suggest that the identified trajectories are linked to postmodern personal patterns and could serve as a basis for further sociological and pedagogical exploration, particularly in the context of the sociology of football, which emphasizes the symbolic significance of the discipline as a meta-social space.

Tożsamość narodowa w procesie edukacji szkolnej Piłka nożna rozwój kariery zawodowej legenda klubowa

Teaching forgiveness: Exploring psychoeducational and therapeutic strategies to foster well-being

Abstract

This review article explores forgiveness education as a multidimensional process encompassing cognitive, emotional, physiological, and neural aspects. Foundational CBT-based frameworks, including Enright’s model, REACH, Forgiveness for Good, and Restore, provide structured and effective methods for fostering forgiveness of others and oneself. Building on these, alternative approaches such as acceptance and commitment therapy, compassion-focused therapy, and relaxation-based emotional freedom techniques may enhance therapeutic effectiveness by tackling barriers like rigid self-judgment and unresolved resentment. Furthermore, interventions such as biofeedback, neurofeedback, and polyvagal theory highlight the importance of physiological self-regulation in emotion processing. Despite these advancements, the absence of interventions addressing perceived divine forgiveness—a factor with profound psychological and relational significance—emerges as a critical gap. The review emphasizes the potential for multidisciplinary collaboration to create culturally sensitive forgiveness education models that integrate psychological approaches with spiritual practices, offering comprehensive pathways for emotional growth and healing.

Pobierz plik PDF

DOI: 10.24131/3724.240201

Nauczanie przebaczenia: przegląd metod psychoedukacyjnych i terapeutycznych na rzecz wspierania dobrostanu

Streszczenie

Niniejszy przegląd analizuje edukację przebaczenia jako proces wielowymiarowy, obejmujący aspekty poznawcze, emocjonalne, fizjologiczne i neuronalne. Podstawowe ramy teoretyczne oparte na terapii poznawczo-behawioralnej, takie jak Model Procesu Przebaczenia Enrighta, „REACH”, Przebaczenie na Dobre czy „Restore”, dostarczają cennych i uporządkowanych metod wspierania przebaczenia innym i sobie. Rozwijając te koncepcje, alternatywne podejścia, takie jak terapia akceptacji i zaangażowania (ACT), terapia skoncentrowana na współczuciu (CFT) czy techniki relaksacyjne (EFT), mogą zwiększyć prozdrowotne efekty poprzez koncentrację na przezwyciężaniu barier obejmujących sztywne samoosądy czy nierozwiązane urazy. Natomiast interwencje typu biofeedback, neurofeedback oraz oparte na teorii poliwagalnej podkreślają znaczenie fizjologicznej autoregulacji w przetwarzaniu emocji. Pomimo znaczącego postępu, zauważalny jest brak interwencji dotyczących postrzeganego przebaczenia przez Boga, odgrywającego ważną rolę psychologiczną i relacyjną. Przegląd wskazuje na potrzebę multidyscyplinarnej współpracy w celu opracowania kulturowo wrażliwych modeli edukacji przebaczenia, które integrują podejścia psychologiczne z praktykami duchowymi, oferując całościowe drogi rozwoju emocjonalnego i uzdrowienia.

Edukacja do przebaczenia terapia poznawczo-behawioralna regulacja emocji neurofeedback

Kwartalnik Edukacja numer 02/2024

Teatr jako narzędzie wspierania wspólnotowości regionalnej – ujęcie teoretyczne i praktyczne

Theatre as a tool for supporting regional community – theoretical and practical approach

Myślenie otwarte i elastyczne. Dlaczego warto je rozwijać u uczniów i jak to robić?

Actively open-minded thinking. Why it is worth to develop it among students and how to do that?

Znormalizowana dysfunkcjonalność: przedmiot wychowania fizycznego przeciwko współczesnym wyzwaniom cywilizacyjnym

Normalized dysfunctionality: the subject of physical education against modern civilization challenges

Terapeutyczne punkty przedszkolne jako odpowiedź na wyzwania edukacji dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu na przykładzie Punktu Przedszkolnego „Ala i As”

Therapeutic Preschool Points as a response to the challenges of educating children with autism spectrum disorders as exemplified by the „Ala and As” Preschool Point

Od młodzika do legendy. Trajektorie wędrówek piłkarskich

From youngster to legend. The trajectory of a footballer’s journey

Teaching forgiveness: Exploring psychoeducational and therapeutic strategies to foster well-being

Nauczanie przebaczenia: przegląd metod psychoedukacyjnych i terapeutycznych na rzecz wspierania dobrostanu

Najnowsze artykuły

Jak nauczyć się czytać w dorosłości? Joanny Landy-Tołwińskiej walka z analfabetyzmem

Lotnictwo amatorskie jako obszar nieformalnego uczenia się dorosłych w II Rzeczypospolitej

Teaching forgiveness: Exploring psychoeducational and therapeutic strategies to foster well-being

Myślenie otwarte i elastyczne. Dlaczego warto je rozwijać u uczniów i jak to robić?

Znormalizowana dysfunkcjonalność: przedmiot wychowania fizycznego przeciwko współczesnym wyzwaniom cywilizacyjnym

Teatr jako narzędzie wspierania wspólnotowości regionalnej – ujęcie teoretyczne i praktyczne

Terapeutyczne punkty przedszkolne jako odpowiedź na wyzwania edukacji dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu na przykładzie Punktu Przedszkolnego „Ala i As”

Od młodzika do legendy. Trajektorie wędrówek piłkarskich

Uwarunkowania gotowości nauczycieli do doskonalenia własnych kompetencji moralnych

Instytut

Przydatne Informacje

Media Społecznościowe