Resilience edukacyjna, czyli kilka refleksji i analiz teoretycznych na temat „odpornych” uczniów, nauczycieli i szkół
DOI: 10.24131/3724.250101
Streszczenie
Złożoność współczesnego życia, globalny i trudno przewidywalny rozwój sytuacji w życiu jednostki, społeczeństw i kontekstów polityczno-socjalnych powoduje, że koncepcja resilience zyskuje ciągle na popularności oraz służy za podstawę opracowywanych programów edukacyjno-wychowawczych. Od lat obserwuje się, że w różnych naukach – zarówno medycznych, społecznych, jak i humanistycznych, w tym także tych z zakresu wychowania i edukacji – z coraz większą uwagą poszukuje się rozwiązań wyrastających na gruncie koncepcji resilience. Celem niniejszego artykułu jest po pierwsze próba zdefiniowania konstruktu resilience w naukach o edukacji, a po drugie analiza tego konstruktu i nurtu teoretyczno-badawczego w zakresie resilience edukacyjnego uczniów, nauczycieli i szkoły. W artykule skupiono się na zdefiniowaniu resilience edukacyjnej, która odnosi się do zdolności adaptacyjnych uczniów, zabezpieczających zwiększone prawdopodobieństwo sukcesu w szkole oraz innych osiągnięć w życiu mimo doświadczenia przeciwności. Wskazano także, że resilience edukacyjną można analizować również w kontekście środowiska wychowawczego szkoły, z naciskiem na nauczycieli tam funkcjonujących. Na koniec opisano resilience szkoły, odwołując się do teorii ekologicznej i systemowych ujęć.