O edukacji klasycznej i progresywnej

Debata między obrońcami edukacji klasycznej, na czele z Robertem Maynardem Hutchinsem i Mortimerem Adlerem, a zwolennikami edukacji progresywnej, na czele z filozofem pragmatykiem Johnem Deweyem, miała miejsce w Stanach Zjednoczonych w XX wieku. Dewey argumentował, że pedagodzy winni zastąpić filozoficzną tradycję Arystotelesa i Tomasza z Akwinu wiedzą zakorzenioną w filozofii doświadczenia i metodach nauk empirycznych. Pomimo wysiłków Hutchinsa, Adlera i innych zwyciężyła edukacja progresywna, czego efektem był system oświatowy charakteryzujący się pragmatyzmem i pozytywizmem. Jednym z powodów, dla których edukacja progresywna odniosła sukces, jest to, że tradycja edukacji klasycznej wywodzi się ze społeczeństw arystokratycznych, z rozróżnieniem na sztuki wyzwolone i wytwórcze, podczas gdy edukacja progresywna wydawała się bardziej odpowiednia dla społeczeństwa demokratycznego. To, czego potrzebujemy dzisiaj, to integracja edukacji liberalnej i zawodowej, aby wszyscy studenci, w tym studenci biznesu i innych profesji, mogli otrzymać klasyczne wykształcenie i zrozumieć, co to znaczy żyć cnotliwie, pracując na życie. Neotomistyczny filozof Jacques Maritain może nam pomóc w zastanowieniu się, jak uzyskać tę zintegrowaną edukację.

Przemiany kulturowe, jakie dokonały się w Stanach Zjednoczonych w XX wieku, obejmowały rywalizację między obrońcami edukacji klasycznej a zwolennikami edukacji progresywnej. Celem edukacji klasycznej nie jest przygotowanie uczniów do wykonywania określonego zawodu czy realizacji określonej kariery, lecz przysposobienie ich do zapoczątkowania trwającego całe życie procesu osiągania ludzkiej doskonałości, zarówno intelektualnej, jak i moralnej. Tradycja edukacji klasycznej zakorzeniona jest w przekonaniu, że wielkie umysły przeszłości odkryły ważne prawdy o świecie i roli w nim człowieka, które pozostają aktualne do dziś. Edukacja klasyczna pomaga uczniom urzeczywistnić ich potencjał poprzez uczenie się i wprowadzanie w życie mądrości wieków, która przetrwała próbę czasu. Jako żywa tradycja, edukacja klasyczna nie jest statyczna, ale stale poszerza naszą wiedzę, przykładając niezmienne prawdy do nowych problemów.

Pobierz plik PDF

Aktualny numer kwartalnika EDUKACJA

Edukacja 01 2023 okladka