flaga RPTekst łatwy do czytania

Socioeconomic Disparities in Career Expectations and Readiness Among Polish Adolescents: Insights from PISA 2022 Data

DOI: 10.24131/3724.230405

Abstract

This study investigates how career and educational expectations align with school tracks in Poland’s secondary schooling, using PISA 2022 data. We examine students in general, technical, and sectoral schools, analyzing how alignment is shaped by socioeconomic status (SES), parental involvement, academic achievement, and career information-seeking. Structural equation modeling shows that SES and parental engagement improve alignment, especially in vocational tracks, where institutional support is weaker. Math performance is also key, particularly in technical schools. In contrast, career guidance and information-seeking activities have limited effects, possibly due to variation in activity types. Many 3-year sectoral vocational students aspire to careers requiring higher education, leading to notable misalignment. The findings call for track-sensitive career support to reduce inequality and support informed decision-making.

Pobierz plik PDF

Pobierz aneks PDF

Społeczno-ekonomiczne zróżnicowanie oczekiwań zawodowych i gotowości do podejmowania kariery polskich nastolatków: Wnioski z badania PISA 2022

Streszczenie

Artykuł opisuje zgodność między oczekiwaniami edukacyjnymi i zawodowymi a typem szkoły w zróżnicowanym systemie ponadpodstawowym w Polsce, wykorzystując dane PISA 2022. Analizujemy uczniów liceów ogólnokształcących, techników i szkół branżowych I stopnia, skupiając się na roli statusu społeczno-ekonomicznego (SES), zaangażowania rodziców, wyników z matematyki i aktywności związanych z doradztwem zawodowym. Modelowanie równań strukturalnych pokazuje, że SES i wsparcie rodziców wspierają zgodność oczekiwań z typem szkoły, szczególnie w technikach i szkołach branżowych. Wyniki z matematyki mają znaczenie głównie w technikach. Działania z zakresu doradztwa i innych form poszukiwania informacji o możliwościach rozwoju kariery, mają ograniczony wpływ, a wielu uczniów szkoły branżowej I stopnia planuje studia wyższe, co prowadzi do niezgodności. Wyniki wskazują na potrzebę ścieżkowo zróżnicowanego doradztwa zawodowego.


Najnowsze artykuły

Resilience edukacyjna, czyli kilka refleksji i analiz teoretycznych na temat „odpornych” uczniów, nauczycieli i szkół

  • Karol Konaszewski, Sebastian Binyamin Skalski-Bednarz, Janusz Surzykiewicz

Narcissism on Venus and Mars: The Impact of Sex on Types of Narcissistic Behaviors

  • Seweryn Nogalski, Radosław Rogoza

Rola cech indywidualnych w wyborze strategii uczenia się języków obcych osób dwu- i wielojęzycznych

  • Mateusz Jan Dudka, Grażyna Krasowicz-Kupis

Skuteczność programów wzmacniających odporność psychiczną (resilience) w świetle syntezy badań eksperymentalnych

  • Łukasz Szwejka, Mirosław Rewera, Piotr T. Nowakowski