Przedmiotem artykułu są kategorie celu i celowości. Poddano je analizie w aspekcie ich definiowania, porządkowania, atrybutów oraz sposobów uzasadnień. W tekście uwzględniono współczesne zmiany dotyczące rozumienia i wartościowania celów i celowości.
Wskazano także wybrane konsekwencje kolektywistycznego, indywidualistycznego oraz personalistycznego rozumienia obu kategorii.