Seminarium w Olsztynie: jak oceniać, żeby motywować?

Seminarium „Ocenianie dla rozwoju – założenia, wyzwania, instrumenty wsparcia” odbyło się 19 lutego br. w Centrum Konferencyjno-Szkoleniowym Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie. W otwarciu wydarzenia uczestniczyła m.in. Jolanta Skrzypczyńska, Warmińsko-Mazurski Kurator Oświaty.

Celem spotkania było przekazanie informacji na temat założeń i praktyki oceniania wspierającego uczenie się oraz rozwój uczniów i uczennic, ujęcia tematyki oceniania z perspektywy psychologii edukacyjnej, a także kluczowych dla szkoły wyzwań w tym obszarze.

Jak oceniać, żeby skutecznie uczyć i motywować?

Potrzebie refleksji nad metodami oceniania w polskiej szkole i koniecznością wprowadzenia zmian w tym zakresie poświęcony był wykład otwarcia, który wygłosił dr Tomasz Gajderowicz.

Dzisiaj ocenianie przypomina leczenie grypy witaminą C. Nie ma w tym nic złego, ale poza witaminą C mamy też inne metody: czosnek, inhalacje, środki przeciwzapalne itp. Chodzi o to, by w ocenianiu wyjść poza ten jeden używany standardowo paradygmat, żeby dać nauczycielom rozmaite metody, jak np. rówieśnicza wiadomość zwrotna czy mikropoświadczenia. Tych metod jest dużo, chodzi o to, by wyjść naprzeciw – mówił wicedyrektor IBE PIB.

Zdaniem Gajderowicza, kluczem do tego, by uczyć skutecznie jest uniknięcie przeciążenia materiałem i redefinicja oceniania tak, by motywować ucznia, wskazywać mu drogę do sukcesu. Takich możliwości - jak podkreślił - nie daje ocenianie punktowe.

Reforma wynikiem badań, przykładów z innych krajów i konsultacji

Wicedyrektor IBE PIB przypomniał, że Instytut przygotowuje obecnie założenia do planowanej reformy oświaty, która – zgodnie z zapowiedziami Ministerstwa Edukacji Narodowej - zostanie zapoczątkowana w 2026 r. i będzie wdrażana przez kilka kolejnych lat. Seminarium w Olsztynie jest jednym z wielu organizowanych w całym kraju spotkań poświęconych dyskusji nad planowanymi zmianami w systemie edukacji w polskich szkołach.

To nie są gotowe rozwiązania, bo na tym też polega ta nowa, świeża wizja tego, jak można budować edukację. Tzn. zmiany w edukacji nie będą, jak przez ostatnie 30 lat, urodzone w głowie polityków, a następnie rzucone na stół nauczycielom. Chcemy, żeby kolejność była dokładnie odwrotna - tzn. pytamy nauczycieli, co należy zmienić w polskiej szkole, w podstawach programowych, w ocenianiu, żeby było lepiej – mówił dr Gajderowicz.

Jak wyjaśnił, rolą IBE PIB jest „zaproponowanie najlepszych możliwych rozwiązań w oparciu o badania naukowe, przykłady udanych reform edukacji z innych krajów i konsultacje społeczne, w których już wzięło udział ponad 20 tys. nauczycieli”.

Profil absolwenta – czyli wyznaczenie celów

Tomasz Gajderowicz przypomniał też, że pierwszym etapem prac nad planowaną reformą oświaty było opracowanie przez IBE PIB Profilu absolwenta i absolwentki. Na podstawie badań naukowych, analiz, raportów i doświadczeń innych krajów został wypracowany profil absolwenta i absolwentki przedszkoli i szkół podstawowych zawierający kluczowe kompetencje, z którymi kończyć oni będą edukację na każdym z poziomów. Profile te zostały poddane szerokim konsultacjom ze środowiskiem rodziców, uczniów i nauczycieli oraz organizacji i instytucji zajmujących się edukacją i oświatą. W 2025 r. opracowany zostanie profil absolwenta i absolwentki szkół ponadpodstawowych. Przygotowane profile będą podstawą do opracowania zmian w edukacji, dzięki czemu będzie ona w większym stopniu odpowiadać na wyzwania XXI wieku.

Profil absolwenta zdefiniował nam cele. Jednym z celów, który jest realizowany w profilu absolwenta i absolwentki są kompetencje społeczne, a także osobiste, czyli umiejętność zarządzania sobą, dbania o swój dobrostan, pracę z błędem, umiejętność patrzenia na siebie i poprawiania się. Jeżeli chcemy kształtować te kompetencje, to nie możemy trwać wyłącznie  w ocenianiu punktowym – podkreślił.

Zdaniem Gajderowicza, jeżeli reforma oświaty ma być skuteczna, to musi objąć jednocześnie trzy kluczowe obszary: podstawy programowe, ocenianie i dydaktykę. - Ocena jest elementem nauczania, ale nauczyciel powinien znać wiele metod oceniania - podsumował.

Ocenianie dla rozwoju – wystąpienia i dyskusja

Kolejne wystąpienia ekspertów IBE PIB poświęcone były ocenianiu z perspektywy psychologii edukacyjnej  (Piotr Rycielski), ocenianiu dla rozwoju: od założeń do praktyki (Ewa Nosowicz) oraz wsparciu nauczycieli w zakresie oceniania dla rozwoju (Katarzyna Mykowska).

Seminarium zakończył panel dyskusyjny, podczas którego omówione zostały dobre praktyki sprzyjające motywowaniu uczniów i uczennic do rozwoju. W dyskusji moderowanej przez Aleksandrę Rodzewicz z IBE PIB uczestniczyli:

• Grzegorz Kryger - Pomorski Kurator Oświaty,
• Grażyna Dziedzic - Kujawsko-Pomorski Kurator Oświaty,
• Jolanta Skrzypczyńska - Warmińsko-Mazurski Kurator Oświaty,
• Maria Iwona Łapińska - dyrektor Szkoły Podstawowej nr 34 w Olsztynie, 
• Jolanta Okuniewska - nauczyciel Szkoły Podstawowej nr 13 w Olsztynie
• Katarzyna Pietrzyk - doradca metodyczny Warmińsko-Mazurskiego  Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli w Olsztynie, nauczyciel Szkoły  Podstawowej w Tylkowie.

Seminarium odbyło się w ramach projektu realizowanego przez Instytut Badań Edukacyjnych - Państwowy Instytut Badawczy "Wspieranie dostępności edukacji dla dzieci i młodzieży", współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Fundusze Europejskie dla Rozwoju Społecznego 2021-2027 (FERS).

#FunduszeUE #FunduszeEuropejskie

Dowiedz się więcej o projekcie