DOI: 10.24131/3724.240307
Streszczenie
Celem artykułu jest identyfikacja potencjału oraz wyzwań, przed jakimi stoi nauka obywatelska w kontekście nieformalnego uczenia się dorosłych. Rozwój projektów nauki obywatelskiej dzięki wykorzystaniu platform internetowych obejmuje coraz liczniejsze zbiorowości skupione wokół wspólnych zainteresowań i działające na rzecz gromadzenia danych i tworzenia wiedzy z różnorodnych dziedzin nauki. Na podstawie przeglądu literatury oraz danych zastanych przeanalizowano uwarunkowania, zakresy i formy uczenia się wolontariuszy w projektach nauki obywatelskiej. Obejmują one m.in. samokształcenie, zbieranie danych, analizę, naukę poprzez doświadczenie, gry, obserwację, rozwiązywanie problemów, dialog społeczny. Zaangażowanie wolontariuszy w projektach nauki obywatelskiej wynika z motywacji wewnętrznej i zwykle jest procesem długotrwałym, co pozytywnie warunkuje efekty uczenia się. Badania pokazują, że dla wzmocnienia tego procesu istotne jest zapewnienie ze strony organizatorów profesjonalnego wsparcia i regularnej informacji zwrotnej na temat jakości zbieranych danych, metod analizy i zrozumienia znaczenia wyników. Do najważniejszych wyzwań związanych z zaangażowaniem społeczeństwa w projekty nauki obywatelskiej można zaliczyć ograniczone zasoby finansowe, czasochłonność udziału oraz kwestie etyczne dotyczące własności danych i poufności informacji, a także możliwości praktycznego wdrożenia pozyskanej wiedzy.
From engagement to knowledge and skills. Informal adult learning in citizen science projects
Abstract
The purpose of this article is to identify the potential and challenges facing citizen science in the context of informal adult learning. The development of citizen science projects through the use of online platforms involves an increasing number of people gathered around common interests and working to collect data and create knowledge in a variety of scientific fields. On the basis of a literature review and foundational data, the determinants, scopes and forms of volunteer learning in citizen science projects were analyzed. These include self-learning, data collection, analysis, experience learning, games, observation, problem solving, community dialogue, among others. Volunteer involvement in citizen science projects stems from intrinsic motivation and is usually a long-term process, which positively determines learning outcomes. Research shows that to strengthen this process, it is important to provide professional support and regular feedback from organizers on the quality of the data collected, methods of analysis and understanding of the meaning of the results. Key challenges to implementing and engaging the public in citizen science projects include limited financial resources, time-consuming participation, and ethical issues regarding data ownership and information confidentiality.