Eksperci Instytutu Badań Edukacyjnych przeprowadzą niezbędnie badania i analizy, następnie określą wyzwania związane z kształtowaniem, rozwojem i monitoringiem umiejętności w kraju, przy uwzględnieniu potrzeb wszystkich resortów i głównych grup interesariuszy. W efekcie tych prac powstanie Zintegrowana Strategia Umiejętności.
Ministerstwo Edukacji Narodowej prowadzi działania mające na celu przygotowanie ZSU, która jest opracowywana zgodnie z zapisem rozdziału Umowy Partnerstwa- „Cel tematyczny 10: Inwestowanie w kształcenie, szkolenie oraz szkolenie zawodowe na rzecz zdobywania umiejętności i uczenia się przez całe życie”.
Od stycznia 2018 IBE jako wsparcie eksperckie bierze udział w pracach nad ZSU.
Po co powstaje Zintegrowana Strategia Umiejętności?
Strategia na rzecz umiejętności ma zapewnić krajom i gospodarkom strategiczne podejście do budowania, utrzymywania i wykorzystywania swojego kapitału ludzkiego w celu zwiększenia zatrudnienia i wzrostu gospodarczego oraz promowania włączenia społecznego i uczestnictwa.
Główne cele tworzenia Zintegrowanej Strategii Umiejętności to:
● zaprojektowanie spójnej polityki na rzecz kształtowania i rozwijania umiejętności;
● skoordynowanie działań zaangażowanych stron na rzecz umiejętności;
● zapewnienie równego dostępu do informacji o popycie i podaży na umiejętności, doradztwa zawodowego oraz ofert szkoleniowych związanych z kształtowaniem i rozwojem umiejętności;
● wzmocnienie świadomości o znaczeniu umiejętności dla osiągania korzyści indywidualnych, gospodarczych i społecznych;
● zwiększenie aktywności edukacyjnej i zawodowej we wszystkich grupach społecznych, zwłaszcza narażonych na wykluczenie.
Dlaczego umiejętności są dzisiaj tak ważne?
Umiejętności należą do kluczowych czynników wpływających na poziom życia społeczno-gospodarczego w XXI wieku. Bez odpowiedniego inwestowania w umiejętności wzrasta grupa osób, którym grozi wykluczenie społeczne, postęp technologiczny nie przekłada się na wzrost gospodarczy, a krajom coraz trudniej jest konkurować na rynku globalnym. Ponadto, megatrendy takie jak postęp technologiczny, cyfryzacja, globalizacja, zmiana środowiska, czy starzejące się społeczeństwo, wywołują dynamiczne zmiany wpływające na tworzenie miejsc pracy oraz na sposób i miejsce wykonywania zadań zawodowych. To z kolei przekłada się na zmieniające się zapotrzebowanie na umiejętności.
Jak rozumieć umiejętności?
Umiejętności – wg Ustawy o ZSK - przyswojona w procesie uczenia się zdolność do wykonywania zadań i rozwiązywania problemów właściwych dla dziedziny uczenia się lub działalności zawodowej.
Umiejętności - wg UE - co dana osoba wie, rozumie i potrafi wykonać.
Umiejętności - wg OECD - pakiet wiedzy, atrybutów i zdolności, których można się nauczyć, które umożliwiają jednostkom skuteczne i konsekwentne wykonywanie czynności lub zadań i mogą być budowane i rozszerzane przez uczenie się.
Definicja umiejętności, jaka zostanie przyjęta w Strategii, będzie spójna z definicją w ustawie
o Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji (ZSK), w dokumentach Unii Europejskiej (UE) oraz Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD). Uwzględni umiejętności, które osoby nabywają, których używają, aktualizują je, ale również tracą w przebiegu swojego życia.
Jakie obszary dotyczące umiejętności mają największe znaczenie w ramach ZSU?
Zintegrowana Strategia Umiejętności obejmuje cały system edukacji i szkoleń, w tym edukację ogólną, edukację zawodową, szkolnictwo wyższe, edukację pozaformalną i uczenie się nieformalne. Uwzględnia zapotrzebowanie na określone umiejętności, ich dostępność, a także metody przewidywania zapotrzebowania na umiejętności, ich kształtowanie i rozwój, dostosowywanie do potrzeb rynku pracy i gospodarki, skuteczne zastosowanie oraz system zarządzania i koordynacji. Zapewnia ramy służące wspieraniu komplementarności polityki wspierającej rozwój, aktywizację i efektywne wykorzystanie umiejętności.
Kluczowym elementem tworzenia strategii jest zdiagnozowanie i zdefiniowanie mocnych stron, a przede wszystkim wyzwań i priorytetów związanych z rozwojem odpowiednich umiejętności w Polsce, aktywizacją podaży umiejętności na rynku pracy, efektywnym wykorzystaniem umiejętności
w życiu gospodarczo-społecznym, a także wzmocnieniem systemów kształtowania i rozwoju umiejętności.
Na jakim etapie prac jesteśmy ?
Obecnie trwa pierwszy etap konsultacji, które mają na celu badanie potrzeb w zakresie kształtowania, rozwoju i monitorowania umiejętności. Przedmiotem konsultacji jest wstępna propozycja wyzwań i potrzeb zidentyfikowanych w pierwszej fazie badania, która będzie konsultowana oraz modyfikowana w trakcie kolejnych etapów prac nad ZSU.
Zespół ds. Zintegrowanej Strategii Umiejętności
MEN - Osobą odpowiedzialną za prace nad ZSU ze strony Ministerstwa Edukacji Narodowej jest Maciej Lasota – naczelnik wydziału w Departamencie Strategii, Kwalifikacji i Kształcenia zawodowego I tel. +48 22 34 74 344, e-mail:
IBE - Skład zespołu koordynacyjnego ds. Zintegrowanej Strategii Umiejętności w Instytucie Badań Edukacyjnych:
dr Dominika Walczak - Kierownik ds. Zintegrowanej Strategii Umiejętności kom. +48 502 152 131 I e-mail:
dr Aleksandra Duda - Koordynator ds. badawczych Zintegrowanej Strategii Umiejętności kom. +48 505 537 842 I e-mail: