Jaka sala przyjazna i inspirująca dla uczniów?

Raport opisuje propozycje zmian, które za niewielkie pieniądze mogą dostosować klasę do potrzeb dzieci, budując w niej przestrzeń pracy, relaksu i twórczego rozwoju. Raport odpowiada na pytania:

• Jak przestrzeń klasy może stymulować rozwój dzieci?
• Jak powinny wyglądać sale dla najmłodszych uczniów?
• Jaki związek ma wygląd sali z umiejętnościami uczniów?
• Jak klasa może odpowiadać na potrzeby małych dzieci?

Celem badania było wypracowanie wraz z nauczycielami nauczania wczesnoszkolnego propozycji mikrozmian w klasie szkolnej. Do udziału w  badaniu zaproszono nauczycielki z 13 szkół, z różnej wielkości miejscowości. Nauczycieli wspierali eksperci: psychologowie rozwo-jowi, środowiskowi i architekt. Wspólnie zastanawiali się nad tym, jak powinna wyglądać sala szkolna, by  dobrze się w niej funkcjonowało sześcio- i siedmiolatkom. Przedstawione pomysły były następnie wdrażane przez nauczycieli (raport zawiera zdjęcia).

Do projektu zaprosiliśmy 13 nauczycieli ze szkół różnej wielkości, wiejskich i miejskich. Na spotkaniach warsztatowych wspólnie z psychologami rozwojowymi i środowiskowymi oraz architektem zaproponowaliśmy różne zmiany w przestrzeni, które mogą odpowiedzieć na potrzeby dzieci

– powiedziała Ludmiła Rycielska.

W raporcie wykorzystano też wyniki badania ilościowego Pierwszoklasista 2014, przeprowadzonego z udziałem ponad 1200 uczniów, podczas którego sprawdzano umiejętności szkolne (pisanie, czytanie, rozumowanie matematyczne) oraz wskaźniki rozwoju i inteligencji (np. kompetencje społeczno-emocjonalne lub motorykę). – Wyniki tego badania pokazały, że istnieje istotny związek między odpowiednim zarządzaniem przestrzenią a osiągnięciami uczniów – zaznaczył dr Piotr Rycielski. – Przykładowo umiejętność pisania jest lepiej rozwinięta w klasach, w których jest więcej otwartej przestrzeni umożliwiającej pracę indywidualną. Motywacja do nauki i wytrwałość uczniów są wyższe w klasach, w których obowiązuje wyraźne rozgraniczenie przestrzeni do nauki i zabawy.

Spośród wszystkich wskaźników przestrzeni sali najsilniejszy związek z rozwojem dzieci mają obecność kącika do odgrywania ról i obecność przestrzeni umożliwiającej wyciszenie lub pracę indywidualną

– powiedział dr Piotr Rycielski.

Dbaliśmy o to, aby zaproponowane zmiany były łatwe do wprowadzenia przez nauczyciela i uczniów oraz niskobudżetowe. Często wystarczy wykorzystać powszechnie dostępne materiały i uruchomić wyobraźnię. Ważne jest też wsparcie dyrektora, który zachęci nawet do niewielkich zmian w aranżacji przestrzeni

– podsumowała Ludmiła Rycielska.

Najważniejsze to wyraźne wydzielanie przestrzeni nauki i zabawy oraz takie zarządzenie przestrzenią, aby dawała dzieciom poczucie bezpieczeństwa i kontroli.

Oto kilka ciekawych pomysłów na nowe zaaranżowanie sali:

1. w przestrzeni pracy, np.:
   - skrytki – indywidualne pudełka, plastikowe pojemniki, płócienne torby do przechowywania podręczników i innych przedmiotów służącej bieżącej pracy,
   - czarodziejski stolik – wyodrębnione miejsce, któremu nadano specjalne znaczenie i w którym o określonym czasie zawsze pojawia się niespodzianka,
   - ławka „mój warsztat pracy” – wyposażona w podkładki lub maty, na których są zaznaczone miejsca na określone przybory szkolne, lub oznaczona taśmą, wyznaczającą przestrzeń pracy i ułożenie przyborów;
   
   
2. w przestrzeni relaksu, np.:
   - baldachim – sposób na wydzielenie strefy relaksu i miejsca na prywatne rozmowy lub czytanie książek,
   - namiot z poduszkami do siedzenia – jasno nakreśla miejsce do odpoczynku, zapewnia poczucie bezpieczeństwa, może być miejscem, w którym dziecko opanuje silne emocje,
   - kolorowe, osobiste pufy – mogą być podpisane i używane w różnych kontekstach (np. dziecko, które siedzi na pufie czerwonej, zabiera głos);
   
   
3. w przestrzeni twórczości i rozwoju indywidualnego, np.:
   - moja tablica – miejsce na ścianie, w którym uczeń może pozostawiać wiadomości dla innych i pokazywać innym coś na swój temat
   - podłoga do malowania – zasłona prysznicowa rozłożona na podłodze i przyklejona taśmą klejącą oraz zestaw flamastrów, umożliwiająca dzieciom jednoczesne malowanie
   - puzzle do pracy w grupie – dekoracja ściany, w której każde dziecko ozdabia jeden kafelek, a z nich składany jest obraz całej klasy.

	SALA – katalog rozwiązań przestrzennych Sali lekcyjnej w nauczaniu wczesnoszkolnym. pobierz katalog
	prezentacja pobierz prezentację