Czy kobiety i mężczyźni przejawiają narcyzm w taki sam sposób? Artykuł opublikowany w Kwartalniku EDUKACJA rzuca nowe światło na zróżnicowanie strategii narcystycznych w zależności od płci.
Narcyzm to cecha, która często kojarzy się z przesadnym samouwielbieniem czy potrzebą dominacji. Jednak w rzeczywistości jest to zjawisko wielowymiarowe, które może przyjmować różne formy – od subtelnej potrzeby podziwu po otwartą rywalizację. Choć wiele badań analizowało narcyzm w kontekście ogólnych różnic indywidualnych, dotychczas niewiele uwagi poświęcano temu, jak wpływa na nas płeć rozmówcy.
Badanie przeprowadzone wśród uczniów pierwszych klas liceum (N = 648) pozwoliło zbadać, jak młodzi ludzie modyfikują swoje zachowania narcystyczne w zależności od tego, czy mają do czynienia z kobietą, czy z mężczyzną. Zastosowano specjalnie zmodyfikowaną wersję Kwestionariusza Narcystycznego Podziwu i Rywalizacji, w której respondenci oceniali swoje reakcje osobno wobec przedstawicieli każdej płci.
Wenus i Mars w strategiach narcystycznych
Wyniki były jednoznaczne: kobiety częściej prezentowały strategię podziwu wobec innych kobiet, budując swoją wartość przez aprobatę i akceptację. Mężczyźni natomiast wyraźnie częściej wybierali strategię rywalizacji wobec innych mężczyzn, co wskazuje na bardziej konfrontacyjne podejście do relacji wewnątrzpłciowych. Co ciekawe, nie stwierdzono istotnych różnic w rywalizacji u kobiet ani w podziwie u mężczyzn.
Odkrycia te sugerują, że nasze zachowania narcystyczne są bardziej elastyczne i zależne od kontekstu społecznego, niż dotąd sądzono. Płeć osoby, z którą wchodzimy w interakcję, może aktywować różne strategie autoprezentacji i wpływać na to, jak budujemy swoją pozycję w grupie.
Artykuł w języku angielskim pochodzący z kwartalnika EDUKACJA można przeczytać pod tym linkiem.
Autorami tekstu są Seweryn Nogalski z Uniwersytetu Kardynała Wyszyńskiego w Warszawie i dr hab. Radosław Rogoza, profesor Akademii Ekonomiczno-Humanistycznej w Warszawie – pierwszy Polak, który znalazł się w tym roku na liście Rising Stars Association for Psychological Science (APS), jednego z najważniejszych stowarzyszeń psychologicznych na świecie. Jest także autorem wielu artykułów w prestiżowych czasopismach psychologicznych i kierownikiem projektów, m.in. finansowanych Przez Narodowe Centrum Nauki (NCN).