Refernet Polska: badamy i analizujemy system kształcenia zawodowego nawet w czasie pandemii

Zachęcamy do lektury wywiadu z Jerzym Bieleckim, kierownikiem projektu Refernet Polska, jednego ze strategicznych przedsięwzięć Instytutu Badań Edukacyjnych.

 Czym się zajmuje sieć ReferNet?

ReferNet to sieć instytucji współpracujących z unijną agencją badawczą CEDEFOP (European Centre for the Development of Vocational Training), działająca od 2002 roku. Jej celem jest zbieranie informacji i monitorowanie zmian w obszarze kształcenia i szkolenia zawodowego (VET) w krajach członkowskich Unii Europejskiej oraz w Norwegii, Islandii i po brexicie – w Wielkiej Brytanii. Na podstawie dostarczanych przez nas danych i analiz, opracowywane są raporty oraz uaktualniane informacje na stronach CEDEFOP. Następnie są one wykorzystywane w pracach Komisji Europejskiej i przy kształtowaniu polityk krajowych. Można powiedzieć, że ReferNet jest „oczami” CEDEFOP w Polsce.

We współpracy z CEDEFOP przygotowujemy i aktualizujemy opis systemu kształcenia zawodowego w Polsce oraz zachodzące w nim zmiany i procesy. Opracowujemy także pogłębione raporty na wybrane tematy, które są akurat istotne dla CEDEFOP i współpracujących z nim krajów, np. cyfryzacja kształcenia zawodowego, mobilność, a ostatnio oczywiście kształcenie na odległość w sytuacji pandemii. Publikujemy też artykuły o najnowszych wydarzeniach i inicjatywach w VET.

W dobie globalnej pandemii powinniśmy zapytać o jej konsekwencje dla kształcenia i szkolenia zawodowego w Polsce i na świecie. Czy CEDEFOP i ReferNet monitorują sytuację? Czy wyciągnęliście już pierwsze wnioski?

CEDEFOP i ReferNet na bieżąco monitorują zachodzące zmiany i sytuację. W najbliższym czasie na stronie CEDEFOP ukażą się informacje o tym, jakie zmiany w organizacji kształcenia zawodowego w czasie pandemii wprowadziły kraje członkowskie sieci.

CEDEFOP opublikował już dwie publikacje związane tematycznie z pandemią. Jedną z nich jest raport o wpływie pandemii na realizację usług doradztwa zawodowego. CEDEFOP opracował również wskaźnik Cov19R, który ocenia ryzyko zarażenia koronawirusem ze względu na dystans społeczny pomiędzy pracownikami różnych branż i zawodów, wynikający z różnic w specyfice zadań zawodowych. Zwiększenie dystansu społecznego wymusza w niektórych branżach istotne zmiany w organizacji pracy. Na przykład w branży gastronomicznej mniejsza liczba stolików w restauracji wpłynie na zmniejszenie zatrudnienia obsługi kelnerskiej. Z drugiej strony chęć zachowania dystansu społecznego przyczynia się do rozwoju usług e-commerce, co powoduje zwiększenie zatrudnienia w tym sektorze.

Dlaczego Instytut Badań Edukacyjnych zaangażował się w prace sieci Refernet?

Instytut, jako jednostka badawcza prowadząca badania nad funkcjonowaniem systemu edukacji oraz rynku pracy, a także jako podmiot prowadzący (w ścisłej współpracy z Ministerstwem Edukacji Narodowej) Zintegrowany Rejestr Kwalifikacji, ma dostęp do najbardziej aktualnej wiedzy na temat zachodzących zmian i zjawisk w polskim systemie edukacji. Dzięki temu przekazywane do CEDEFOP informacje mają najwyższą jakość i są wysoko oceniane przez partnerów. Z drugiej strony mamy możliwość skorzystania z wiedzy naszych partnerów na temat różnych rozwiązań w systemach szeroko rozumianego kształcenia zawodowego w ich krajach. Udział w tego typu inicjatywie umożliwia też nawiązanie partnerstw do realizacji międzynarodowych projektów.

W tym miejscu warto też wspomnieć, że IBE realizował dla CEDEFOP też inne projekty eksperckie, m.in. „Wpływ globalizacji na kształcenie i dokształcanie zawodowe” (The impact of Globalisation on Vocational Education and Training).

Czy działania ReferNet to tylko raportowanie?

Nie, choć faktycznie stanowi to główną część naszych aktywności. Prowadzimy też działania promujące kształcenie zawodowe. Na przykład w 2017 roku zorganizowaliśmy konkurs filmowy w ramach Europejskiego Tygodnia Umiejętności Zawodowych. Zadaniem uczniów było przygotowanie 3-minutowego filmu na temat „Mój zawód na globalnym rynku pracy” lub „Szkoła zawodowa – lubię to!”.

Wspieramy też CEDEFOP w promocji ich działań, w tym konkursu #CedefopPhotoAward, którego kolejna edycja właśnie się rozpoczęła. Przy okazji gorąco zachęcamy do nadsyłania zgłoszeń! Szczegóły konkursu i formularz zgłoszeniowy dostępne są na stronie CEDEFOP. Nasze działania w ramach promocji konkursu koncentrują się przede wszystkim na upowszechnianiu informacji na naszych stronach WWW, profilu na Facebooku, wysyłaniu newsletterów etc.

Jak wygląda współpraca pomiędzy partnerami sieci ReferNet?

Współpraca partnerska, poza przygotowywaniem raportów i materiałów dla CEDEFOP, to przede wszystkim możliwość ich opiniowania i konsultowania. Dzięki temu mamy realny wpływ na tworzone dokumenty. Bardzo cenna jest też wymiana informacji związanych z kształceniem zawodowym pomiędzy krajami. Partnerzy często wymieniają się szczegółami dotyczącymi np. programów nauczania, zdobywania i potwierdzania kwalifikacji.

Jakie są plany na przyszłość?

Przede wszystkim chcemy kontynuować i rozwijać współpracę w ramach sieci. Obszary, którymi szczególnie chcemy się zająć, to doradztwo zawodowe oraz zapewnianie jakości w kształceniu zawodowym. Planujemy też tłumaczenia na język polski publikacji CEDEFOP, by zwiększyć ich dostępność dla szerokiego grona odbiorców.

Na zakończenie chciałbym dodać, że wszystkie publikacje i produkty są publikowane na stronie CEDEFOP i krajowej stronie ReferNet. Szczególnie zachęcam do śledzenia zakładki Aktualności na krajowej stronie RefeNet, gdzie zamieszczamy najnowsze wieści z Polski i Europy oraz do naszego profilu na Facebooku, gdzie można nas znaleźć pod nazwą ReferNet Polska.