Pokonaj lęk przed matematyką. Praktyczne metody

Lęk przed matematyką stanowi istotne wyzwanie w edukacji, ponieważ jego wyższy poziom wiąże się z niższymi wynikami w nauce matematyki oraz mniej pozytywną postawą uczniów wobec przedmiotów ścisłych (STEM – nauka, technologia, inżynieria, matematyka). Wysoki poziom lęku przed matematyką u nauczycieli edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej, a także rodziców i opiekunów dzieci, może wiązać się ze stosowaniem przez nich nieodpowiednich metod kształcenia oraz mniejszym wsparciem udzielanym uczniom.

Autorki – dr Monika Szczygieł i dr Dominika Lipińska z Instytutu Psychologii Uniwersytetu Jagiellońskiego – omawiają zarówno przyczyny zjawiska, jak i praktyczne sposoby jego ograniczania w środowisku domowym oraz szkolnym.

Badania wskazują, że lęk przed matematyką nie tylko obniża osiągnięcia uczniów, lecz także wpływa na ich dalsze wybory edukacyjne i zawodowe. Może prowadzić do unikania przedmiotów ścisłych, a w konsekwencji zawężać ścieżki kariery w obszarach STEM. Szczególnie niepokojące jest zjawisko przenoszenia negatywnych postaw wobec matematyki z dorosłych na dzieci – zarówno nauczyciele, jak i rodzice mogą nieświadomie wzmacniać poczucie bezradności uczniów, stosując niewłaściwe metody nauczania czy okazując własny brak pewności wobec zadań matematycznych.

Jak zmniejszyć lęk przed matematyką?

W artykule przedstawiono propozycje działań sprzyjających budowaniu pozytywnego nastawienia do matematyki. Należą do nich m.in. stosowanie różnorodnych metod dydaktycznych, dostosowanych do możliwości i stylów uczenia się uczniów, a także wykorzystywanie gier i aplikacji edukacyjnych rozwijających umiejętności liczbowe i przestrzenne w atrakcyjnej formie. Podkreślono również znaczenie wsparcia emocjonalnego – nauczyciele i rodzice, którzy budują atmosferę akceptacji błędów i eksperymentowania, pomagają dzieciom z większą odwagą podejmować wyzwania matematyczne.

Autorki akcentują, że skuteczność działań zależy od wielu czynników: zaangażowania dorosłych, systematyczności ćwiczeń oraz umiejętności dostosowania metod nauki do indywidualnych potrzeb uczniów. Odpowiednio zaplanowane działania w domu i w szkole mogą nie tylko zmniejszyć lęk przed matematyką, lecz także zwiększyć zainteresowanie uczniów nauką i poprawić ich wyniki.

Dr Monika Szczygieł specjalizuje się w badaniach nad poznaniem matematycznym, zdolnościami i talentami matematycznymi oraz nad czynnikami psychologicznymi wpływającymi na naukę tego przedmiotu. Wśród jej zainteresowań badawczych znajdują się także samoocena, poczucie własnej skuteczności i rezyliencja matematyczna. Jest laureatką Stypendium Ministra Edukacji i Nauki dla wybitnych młodych naukowców.

Artykuł dostępny jest na stronie Kwartalnika "Edukacja".