Jak wypadli polscy gimnazjaliści w badaniu umiejętności historycznych? Jak z nimi pracować, żeby jak najlepiej kształtować te umiejętności? Poniżej prezentujemy raport z badania oraz atrakcyjny poradnik z gotowymi zadaniami.
Umiejętności historyczne absolwentów gimnazjum (2013–2014)
Raport z badania
Badanie umiejętności historycznych absolwentów gimnazjum – zgodnie z nazwą – miało na celu przede wszystkim określenie, w jakim zakresie absolwenci gimnazjum opanowali opisane w podstawie programowej umiejętności historyczne. A zatem równolegle sprawdzało nie tylko, jak realizowane są zapisy dotyczące kształcenia tych umiejętności, lecz także, czy uczniowie są faktycznie przygotowani do kontynuowania nauki historii w szkołach ponadgimnazjalnych.
Wyniki badania pokazują niesłychaną rozpiętość poziomów umiejętności historycznych między uczniami. Przedstawiane na pięciostopniowej skali różnice między poszczególnymi uczniami bardziej rzucają się w oczy, kiedy zaczniemy analizować opisy poszczególnych poziomów kompetencji i zdamy sobie sprawę, że wśród absolwentów szkół gimnazjalnych są osoby, które nie radzą sobie z operacjami takimi jak przekładanie dat rocznych na wieki czy wyszukiwanie informacji w prostych materiałach źródłowych. Z grupą tą wyraźnie kontrastują nie tylko najlepsi uczniowie – gotowi w istocie do samodzielnego formułowania wniosków w oparciu o materiały z epoki, ale również najliczniejsza grupa uczniów o umiejętnościach „przeciętnych” – a więc takich, które pozwalają na sytuowanie określonych wydarzeń w czasie, podstawową analizę i syntezę różnych materiałów źródłowych itp. Świadomość tych kontrastów – z pewnością obecna wśród nauczycieli – powinna również towarzyszyć autorom podręczników i programów nauczania.
Jak rozwijać umiejętności historyczne w gimnazjum?
Poradnik z gotowymi zadaniami
Książka ta zawiera propozycje włączania zadań opracowanych przez Pracownię Historii IBE do bieżącego toku lekcji, również przy okazji wprowadzania nowego materiału. Zaprezentowane przykłady odwołują się do konkretnych rozwiązań, zrealizowanych na lekcjach w gimnazjum.
Składa się ona ze wstępu w formie poradnika, materiałów dla ucznia (zadania) i materiałów dla nauczyciela (opisów, w jaki sposób zadania te włączono w tok lekcji).
Impulsem do napisania tej książki były rozmowy z nauczycielami, laureatami konkursu Lekcja Dobrej Historii – prowadzone podczas warsztatów i seminariów w Baranowie, Łochowie, Warszawie.
