Obecnie w całej Europie obserwujemy zmagania z pandemią, która mocno dotknęła również obszar edukacji. Nauczanie niemal z dnia na dzień przeniosło się do sieci, stanowiąc ogromne wyzwanie dla nauczycieli, szczególnie tych specjalizujących się w umiejętnościach praktycznych.
W dobie pandemii sporym wyzwaniem jest to, jak sprawdzać kompetencje w sposób, który nie wymaga bezpośredniego kontaktu. W wielu krajach zostało to odłożone na później poprzez odwołanie lub przesunięcie egzaminów końcowych - tak postąpiono w Danii i we Francji. Z kolei w Czechach i Bułgarii przeprowadzono je na starych zasadach, ale z zachowaniem szczególnych środków ostrożności.
Zdalna walidacja i poradnik dla nauczycieli
Sprawdzanie kompetencji na odległość, czyli zdalna walidacja, jest o tyle trudna, że uniemożliwia pełną kontrolę warunków, w jakich proces ten się odbywa. Dotyczy to zarówno testów praktycznych, jak i teoretycznych. Mimo to, niektóre kraje już zaczynają szukać rozwiązania problemu wiarygodności takiej walidacji. Łotewskie Narodowe Centrum Edukacji sformułowało wręcz poradnik dla nauczycieli w tym zakresie. Metody można zastosować w przypadku rozciągniętego w czasie procesu nauczania. Ale jak postępować w przypadku osób dorosłych, które zdobyły swoje kompetencje w sposób pozaformalny lub nieformalny?
Z pomocą przychodzą narzędzia online, którą są wykorzystywane w walidacji osób dorosłych. Przykładowo, wideokonferencje, nie są rozwiązaniem całkiem nowym. W Islandii stosuje się taką formę przeprowadzania wywiadu w przypadkach osób pracujących na kutrach rybackich. Wywiad ten idzie w parze z jedną z najbardziej popularnych w Europie metod walidacji osób dorosłych, czyli portfolio osiągnięć kandydata.
IBE i narzędzia dzisiejszych czasów
W Polsce podobne możliwości związane z niekonwencjonalnymi sposobami potwierdzania kompetencji wprowadził Zintegrowany System Kwalifikacji w odniesieniu do kwalifikacji rynkowych. Ze względu na obawy o wiarygodność tego procesu, często decydowano się na klasyczne formy testowania kandydatów stosowane już w edukacji formalnej. Ale pandemia przyspieszyła zmiany również w tym obszarze. Od 16 maja 2020 r. istnieje możliwość przystąpienia do walidacji zdalnie również w tych przypadkach, w których nie przewidziano jej zawczasu. Takie rozwiązania wprowadziła ustawa dotycząca walki z koronawirusem.
Instytut Badań Edukacyjnych od wielu lat wspiera wdrożenie walidacji w odniesieniu do kwalifikacji rynkowych, przygotowując narzędzia odpowiadające potrzebom dzisiejszych czasów. Przykładem jest Moje Portfolio, które umożliwia tworzenie cyfrowego zbioru osiągnięć świadczących o posiadanych kompetencjach. Wraz z szeroko dostępnymi narzędziami do przeprowadzania wideokonferencji może być już teraz oferowane osobom dorosłym. By dowiedzieć się więcej o różnych metodach walidacji, zapraszamy również do zapoznania się z Katalogiem Metod Walidacji. Więcej zagranicznych rozwiązań w tym obszarze znajdziesz z kolei w Bazie Dobrych Praktyk.
Iwona Gmaj
ekspertka ds. Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji
