W obliczu aktualnych wyzwań kluczowe staje się podejmowanie działań na rzecz zdrowia psychicznego, które obejmują cztery główne obszary: działania mające na celu zapobieganie problemom, udzielanie wsparcia w kryzysie, wspieranie procesu zdrowienia oraz promowanie zdrowia psychicznego. Profilaktyka polega na wdrażaniu różnorodnych inicjatyw, których celem jest edukacja, rozwijanie umiejętności emocjonalnych oraz wczesne rozpoznawanie trudności. Wsparcie w trudnych momentach, takich jak trauma czy kryzys emocjonalny, stanowi istotny element pomocy kryzysowej, natomiast wspieranie dzieci i młodzieży w odbudowie ich dobrostanu jest kluczowe dla procesu zdrowienia. Promocja zdrowia psychicznego angażuje całą społeczność szkolną w tworzenie sprzyjającego środowiska, które umożliwia rozwój oraz gwarantuje zdrowie psychiczne uczniów i uczennic. Skuteczne reagowanie na współczesne wyzwania oraz wspieranie dobrostanu dzieci i młodzieży opierają się na realizacji tych założeń. Pobierz (plik PDF)
Badanie ewaluacyjne projektu Szkoła dostępna dla wszystkich – szkolenia nauczycieli specjalistów w zakresie udzielania adekwatnego do potrzeb wsparcia uczniom, rodzicom i nauczycielom
Głównym celem badania ewaluacyjnego była ocena skuteczności projektu oraz jakości wsparcia z perspektywy kluczowych grup zaangażowanych w jego realizację. Cele szczegółowe obejmowały:1. Ocenę realizacji założeń operacyjnych projektu, takich jak dotarcie do grup docelowych, realizację zaplanowanych prac oraz osiągnięcie założonych wskaźników;2. Analizę procesu rekrutacji i selekcji placówek edukacyjnych, w tym ocenę struktury placówek, zgodności struktury uczestników z założeniami projektu oraz skuteczności systemu selekcji;3. Ocenę realizacji szkoleń, warsztatów i konsultacji, w tym analizę liczby uczestników, dostępności i jakości wsparcia oraz ewaluację materiałów szkoleniowych i narzędzi diagnostycznych;4. Analizę realizacji interwencji w przedszkolach i szkołach, obejmującą ocenę liczby i rodzajów interwencji, ich skuteczności oraz czynników wpływających na wybór i skuteczność interwencji.
Więcej informacji dostępne na stronie projektu.
Pobierz (plik PDF)
Przewodnik po polskim systemie edukacji dla uczniów i rodziców/opiekunów z doświadczeniem migracyjnym
Drodzy Uczniowie, Rodzice/Opiekunowie, mamy świadomość, że rozpoczęcie nauki w nowym systemie edukacji może być sporym wyzwaniem, dlatego oddajemy w Wasze ręce Przewodnik po polskim systemie edukacji (dalej w skrócie: Przewodnik) – vademecum przeznaczone dla nowych członków polskich szkół i przedszkoli. Dzięki niemu łatwiej będziezrozumieć zasady funkcjonowania placówek oświatowych w Polsce i w pełni korzystać z ich oferty. Mamy nadzieję, że dzięki temu materiałowi proces rekrutacji do przedszkoli i szkół stanie się zrozumiały, dokumenty takie jak opinia czy orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego staną się bardziej czytelne, a system oceniania – bardziej przejrzysty. Wersja polska (plik PDF), wersja ukraińska (plik PDF)
Zarządzanie strategiczne w budowaniu edukacji wysokiej jakości dla wszystkich
Edukacja wysokiej jakości dla wszystkich jest przedmiotem zainteresowania szerokiej grupy jej twórców, realizatorów i odbiorców. Ciągłe poszukiwania naukowe, innowacyjne i wdrożeniowe ukierunkowane są na projektowanie procesów edukacyjnych odpowiadających na potrzeby zmieniającego się podmiotu, ale także na globalne zmiany społeczne i światowe. Głównym liderem zmian w edukacji są dyrektorzy, którzy już w momencie przystępowania do konkursu na to stanowisko zobligowani są do zaprezentowania koncepcji funkcjonowania i rozwoju szkoły. Dlatego warto podjąć refleksję nad sposobem zarządzania placówką, której głównym celem jest wszechstronny, indywidualny rozwój człowieka. Aby ułatwić namysł nad procesem tworzenia współczesnej szkoły, z jednej strony przybliżono dyrektorom szkół i przedszkoli założenia teoretyczne dotyczące zarządzania strategicznego umieszczonego w kontekstach edukacyjnych, z drugiej zaś pokazano rozwiązania praktyczne opisywane i wdrażane w wielu instytucjach/organizacjach oraz zwrócono uwagę na to, że każdy może stać się liderem zmiany w swoim środowisku, korzystając z wielu sieci wsparcia lub tworząc te sieci samodzielnie. Pobierz (plik PDF)
Współpraca szkoły/przedszkola z poradnią psychologiczno-pedagogiczną
Celem publikacji jest zaprezentowanie możliwości współdziałania szkoły/przedszkola z PPP w zakresie rozwijania zasobów na rzecz edukacji dostępnej dla wszystkich uczniów. Ten obszar zagadnień opisany został w rozdziale pierwszym z punktu widzenia aktualnych przepisów prawa oświatowego. Ponadto omówiono zadania poradni, które wymagają współdziałania pomiędzy nauczycielami i specjalistami w zakresie diagnozowania dzieci i młodzieży, a także planowania wsparcia realizowanego w szkole i poradni.W rozdziale drugim omówione zostały możliwości wspólnych działań nauczycieli i specjalistów szkolnych ze specjalistami z poradni, z uwzględnieniem różnorodnych poziomów i modeli współpracy sprzyjających budowaniu włączającego środowiska edukacyjnego. Poruszono też kwestię roli dyrektora jako lidera szkolnej społeczności oraz zwrócono uwagę na znaczeniezintegrowania zasobów w budowaniu edukacji dostępnej dla wszystkich dzieci i młodzieży. Pobierz (plik PDF)
Ocenianie uczniów z doświadczeniem migracji
Napływ uchodźców z Ukrainy, spowodowany wybuchem wojny, odmienił sytuację szkoły na wielu poziomach. Zmiany dotyczą wszystkich interesariuszy systemu oświaty w Polsce.Choć poradnik odnosi się do problematyki oceniania i klasyfikowania uczniów, to nie można przy tym nie wspomnieć o warunkach, jakie każda placówka powinna spełnić, abyuczniowie mogli bezpiecznie zdobywać wiedzę i umiejętności. Dlatego najpierw należy zacząć od ich wsparcia w zakresie różnic kulturowych oraz osobistej, trudnej sytuacjiżyciowej. Z analizy dokumentów Ministerstwa Edukacji Narodowej i prawa oświatowego wynika, że nauczyciel ma dużą autonomię w ocenianiu oraz nie jest zobowiązanydo stawiania dużej liczby ocen. Ponadto nie ma wytycznych co do sposobów informowania ucznia o jego postępach. Pracując w zespole nauczycielskim, może wypracować zarównoprzyjazne formy sprawdzania wiedzy i umiejętności, jak i granice czasowe, w których uczniowie mogą wyrównywać treści programowe. Pobierz (plik PDF)
Międzysektorowe wsparcie osób uczących się i ich rodzin
Celem opracowania jest zaprezentowanie koncepcji wsparcia międzysektorowego ze szczególnym uwzględnieniem roli przedszkola / szkoły ogólnodostępnej. Ponadto zamiarem Autorów jest przekazanie podstawowych informacji o uwarunkowaniach jakości omawianego wsparcia oraz o procesach jego wdrażania i możliwych barierach utrudniających budowanie lokalnego systemu wsparcia międzysektorowego.Opracowanie – oprócz wstępu i zakończenia – składa się z trzech zasadniczych części. W pierwszej opisano i omówiono bodźce zachęcające do budowania międzysektorowego wsparcia. W drugiej zaprezentowano wizję modelowego wsparcia wewnątrzsektorowego i międzysektorowego. W trzeciej zamieszczono informacje na temat budowania wsparcia w środowisku lokalnym, w tym plan działania oraz przekaz ukazujący uwarunkowania wpływające na jakość wdrażanego modelu. Pobierz (plik PDF)
Jak pomóc uczniowi w kryzysie psychicznym? Współpraca międzysektorowa w sektorze oświaty w kontekście zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży
W procesie zdrowienia ważny jest zarówno moment zauważenia rozwijającego się kryzysu psychicznego czy też trudności wynikających z zaburzeń neurorozwojowych, jak i ostatni etap zdrowienia, jakim jest utrwalenie zmian i zapobieganie nawrotom. Na obu tych etapach rola szkoły i specjalistów w niej pracujących jest nieoceniona, dlatego ważna jest współpraca międzysektorowa pomiędzy sektorami oświaty i ochrony zdrowia. Współpraca ta może spełniać również funkcję wspierającą dla nauczycieli i specjalistów pracujących w przedszkolach/szkołach, tym bardziej że nauczyciele w polskich szkołach często zgłaszają doświadczanie syndromu wypalenia zawodowego, poczucie przeciążenia oraz osamotnienia w obliczu problemów w szkole. Celem poradnika jest przybliżenie zagadnień koordynacji międzysektorowej – sektora oświaty z sektorem ochrony zdrowia – w jej teoretycznym i praktycznym aspekcie. Pobierz (plik PDF)
Budowanie kultury organizacyjnej szkoły
W publikacji autorzy nie zajmują się wprost motywacją uczniów, lecz koncentrują się na tym, jak dyrektor może wzmacniać motywację własną i nauczycieli, by wspólnie lepiej dbać o uczenie się w szkole oraz angażować rodziców, by tworzyć z nimi sojusze na rzecz dziecka. Publikacja nie jest naukowym opracowaniem, niemniej w jednym z rozdziałów autorzywyjaśniają założenia teorii, odwołują się do badań oraz wskazują na skuteczne strategie. Kolejne rozdziały odnoszą się natomiast do praktyki dyrektora i jego zadań wynikających z ról, które na co dzień pełni. Autorzy pokazują płynące z uważności na potrzeby korzyści dla budowania zmotywowanych zespołów oraz podpowiadają, jak w codzienną praktykę stopniowo wprowadzać metody i strategie, które te potrzeby zaspokajają, a docelowo zmieniają kulturę pracy całej szkoły. Pobierz (plik PDF)
Ogólnopolskie Forum Doradców ds. Dostępności Uczenia się (DDU) - Materiały konferencyjne
Spotkanie Wojewódzkich Koordynatorów Sieci DDU (przedstawicieli PDN-ów), wyróżniających się aktywnością w projekcie ASA Doradców Dostępności Uczenia (tzw. Master DDU) oraz dyrektorów szkół i placówek zaangażowanych w projekt „Szkoła dostępna dla wszystkich". Pobierz (plik PDF)
WSPÓŁPRACA BEZ GRANIC – nauczyciele na rzecz wsparcia dzieci i młodzieży z doświadczeniem migracji i uchodźstwa. Materiały pokonferencyjne
Forum Eksperckie pn. „Współpraca bez granic – nauczyciele na rzecz wsparcia dzieci i młodzieży z doświadczeniem migracji i uchodźstwa” to spotkanie ekspertów, specjalistów, nauczycieli i przedstawicieli organizacji pozarządowych zorganizowane w ramach projektu UNICEF „Szkoła dostępna dla wszystkich” (Accessible School for All), które odbyło się w dniu 27.06.2024 r. Podczas wydarzenia zostały przedstawione ważne i aktualne zagadnienia związane z edukacją włączającą oraz międzykulturową, w której potrzeby uczniów i uczennic z doświadczeniem migracji są rozpoznawane i zabezpieczane odpowiednimi działaniami dydaktycznymi, wychowawczymi i specjalistycznymi. W spotkaniu udział wzięli przedstawiciele MEN, UNICEF i Instytutu Badań Edukacyjnych, którzy wprowadzili uczestników w problematykę wielowymiarowych, uwzględniających aspekt edukacyjny, psychospołeczny i organizacyjny, działań podejmowanych na rzecz wspierania tej grupy uczniów i uczennic. Pobierz (plik PDF)
Warsztaty psychoedukacyjne dla nauczycieli i rodziców
W obliczu aktualnych wyzwań kluczowe staje się podejmowanie działań na rzecz zdrowia psychicznego, które obejmują cztery główne obszary: działania mające na celu zapobieganie problemom, udzielanie wsparcia w kryzysie, wspieranie procesu zdrowienia oraz promowanie zdrowia psychicznego. Profilaktyka polega na wdrażaniu różnorodnych inicjatyw, których celem jest edukacja, rozwijanie umiejętności emocjonalnych oraz wczesne rozpoznawanie trudności. Wsparcie w trudnych momentach, takich jak trauma czy kryzys emocjonalny, stanowi istotny element pomocy kryzysowej, natomiast wspieranie dzieci i młodzieży w odbudowie ich dobrostanu jest kluczowe dla procesu zdrowienia. Promocja zdrowia psychicznego angażuje całą społeczność szkolną w tworzenie sprzyjającego środowiska, które umożliwia rozwój oraz gwarantuje zdrowie psychiczne uczniów i uczennic. Skuteczne reagowanie na współczesne wyzwania oraz wspieranie dobrostanu dzieci i młodzieży opierają się na realizacji tych założeń. Pobierz (plik PDF)
Zasoby kompetencyjne nauczycieli specjalistów - raport z badań w fazie pretestu
Konieczność łączenia tradycyjnych zadań specjalistów i specjalistek szkolnych (jak np. ocena, interwencje indywidualne) z nowymi zadaniami (np. konsultacje, współpraca interdyscyplinarna i udział w zespołach, przywództwo, rzecznictwo) wynika z pogłębiającej się różnorodności społeczności uczniowskich oraz z dużej skuteczności działań proaktywnych (np. uniwersalnego projektowania w edukacji; zob. King-Sears i in., 2023). W realizowanym projekcie zasoby nauczycieli specjalistów i nauczycielek specjalistek w zakresie kompetencjii właściwości sprzyjających realizowaniu praktyk włączających stanowiły przedmiot badań podłużnych (pretest–posttest). Innymi słowy, pomiar wybranych konstruktów opisujących podejście nauczycieli i nauczycielek do idei włączania oraz ich zasoby kompetencyjne odbywał się na początku i na końcu realizacji projektu. Pobierz (plik PDF)