Prezentowane opracowanie dotyczy tezy o najważniejszym dążeniu człowieka z punktu widzenia optymalnego funkcjonowania, czyli urzeczywistnianiu posiadanych potencjalności z uwagi na potrzebę rozwijania zdolności i zaangażowania w różnorodne aktywności. Przedmiot opracowania stanowią twórcze zasoby podmiotowe – ich potencjał i (samo)realizacja. Przyjęta perspektywa zasobów podmiotowych wyznacza pozytywny model rozwoju człowieka. Wiąże się on z postulatami rozwijania edukacji pozytywnej nakierowanej na wspieranie zasobów twórczych człowieka, a także budowania programów wychowania w klimacie protwórczości i prozdolności. Pozytywna perspektywa zasobów wpisuje się w nurt pedagogiki pozytywnej (pozytywnego rozwoju).
Idea twórczego rozwoju nabiera nowego znaczenia wobec wyzwań współczesności, z których wynika konieczność adaptacji do zmieniających się warunków społeczno-ekonomicznych, otwartości na zmiany, wieloaspektowości, różnorodności, wielofunkcyjności. Twórczość i kreatywność to zjawiska będące bardzo interesującym przedmiotem badań pedagogicznych. Badania twórczości mogą odbywać się na czerech różnych poziomach: metateoretycznym (jak tworzy się teorie twórczości i jaka jest zawartość treściowa tych teorii?), teoretycznym (co mówią teorie twórczości na temat wszystkich lub wybranych aspektów tego zjawiska – wytworów, procesu, osoby tworzącej i uwarunkowań?), teoretyczno-praktycznym (jak formułować koncepcje wychowania do twórczości i pomocy w tworzeniu?), praktycznym (jak realizować programy pomocy w tworzeniu i jakie są ich efekty wychowawcze?) (Szmidt, 2008). Pedagogika twórczości, choć rozwija się dynamicznie i notuje stały przyrost badań wszystkich czterech typów, wymaga jednak stałej elaboracji (Szmidt, 2013). Nurt badań pedagogicznych zwracających baczną uwagę na zasoby człowieka, jego zdolności i uzdolnienia, twórczość i mądrość życiową, na których można i trzeba budować programy wychowania, to – według Krzysztofa Szmidta – pedagogika rozwoju lub wzrostu (Szmidt, 2013, s. 14). Źródłem inspiracji dla pedagogiki rozwoju mogą być tradycyjne koncepcje filozoficzne dotyczące dobrego życia, szczęścia lub mądrości. Współczesna pedagogika rozwoju może sięgnąć do dynamicznie rozwijającego się kierunku – psychologii pozytywnej, tworzącego nową jakość w rodzinie subdyscyplin nauk o człowieku. Dla pedagogów twórczości i pedagogów społecznych ważny jest jeden z głównych problemów – poszukiwanie odpowiedzi na pytanie, na czym może polegać człowiek przy rozwiązywaniu swoich życiowych zadań. Pytanie to odnosi się do kategorii sił jednostkowych, zasobów twórczych jednostki, jej zdolności i wartości będących podstawą pomyślnego rozwoju. Postulowane jest większe skoncentrowanie uwagi na zdrowiu, zdolnościach, talencie, mądrości, twórczości oraz innych cnotach i zasobach rozwojowych człowieka, podobnie jak ma to miejsce w psychologii pozytywnej. Twórcy pozytywnej idei są przekonani, że przyszła pedagogika, zajęta zdolnościami, kreatywnością i dobrym życiem, wkrótce rozwinie się w nowy, ważny nurt naukowy (por. Szmidt i Modrzejewska-Świgulska, 2013). Pozytywna koncepcja człowieka zakłada twórcze wykorzystanie posiadanych zasobów, które przyczyniają się do poprawy jakości życia na co dzień – dobrostanu (por. Seligman, 2005; Czapiński, 2004; Trzebińska, 2008; Carr, 2009). Treścią prezentowanego będzie omówienie tezy, iż najważniejszym dążeniem człowieka z punktu widzenia optymalnego funkcjonowania, jest urzeczywistnianie posiadanych potencjalności w związku z potrzebą rozwijania zdolności i zaangażowania w różnorodne aktywności. W dążeniu do spełnienia i rozwoju wewnętrznego potencjału motywacja wywodzi się z jednej z podstawowych potrzeb (czy też podstawowych kompetencji) – wpływu na zdarzenia i efekty działań.
