Zintegrowany System Kwalifikacji

Zaktualizowana SRK GWŚRiR zawiera szereg nowych i zmodyfikowanych zapisów kompetencji. Wynikają one z potrzeby dostosowania do licznych i wieloaspektowych zmian, które zaszły w sektorze od momentu przygotowania pierwszych ram kwalifikacji dla gospodarki wodno-ściekowej, rekultywacji i remediacji. Istotnym celem aktualizacji SRK GWŚRiR było także ujęcie rosnącej roli zielonych kompetencji – aktualizacja SRK GWŚRiR jako element Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności w szerokim zakresie objęła ich identyfikację. Wpisuje się to w szereg wyzwań związanych z zieloną transformacją klimatyczno-gospodarczą, która wpłynie na system edukacji i rynek pracy w Polsce.Aktualizacja SRK GWŚRiR obejmuje nie tylko odpowiedź na aktualne potrzeby kompetencyjne w gospodarce wodno-ściekowej, rekultywacji i remediacji, ale także stanowi efekt dostosowania jej struktury i formy do obecnych standardów metodycznych tworzenia ram kompetencji.

Zaktualizowana SRK BD zawiera szereg nowych i zmodyfikowanych zapisów kompetencji. Wynikają one z potrzeby dostosowania do licznych i wieloaspektowych zmian, które zaszły w sektorze od momentu przygotowania pierwszych ram kwalifikacji dla budownictwa. Istotnym celem aktualizacji SRK BD było także ujęcie rosnącej roli zielonych kompetencji – aktualizacja SRK BD jako element Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności w szerokim zakresie objęła ich identyfikację. Wpisuje się to w szereg wyzwań związanych z zieloną transformacją klimatyczno-gospodarczą, która wpłynie na system edukacji i rynek pracy w Polsce.Aktualizacja SRK BD obejmuje nie tylko odpowiedź na aktualne potrzeby kompetencyjne w budownictwie, ale także stanowi efekt dostosowania jej struktury i formy do obecnych standardów metodycznych tworzenia ram kompetencji.

Zaktualizowana SRK EN zawiera szereg nowych i zmodyfikowanych zapisów kompetencji. Wynikają one z potrzeby dostosowania do licznych i wieloaspektowych zmian, które zaszły w sektorze od momentu przygotowania pierwszych ram kwalifikacji dla energetyki. Istotnym celem aktualizacji SRK EN było także ujęcie rosnącej roli zielonych kompetencji – aktualizacja SRK EN jako element Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności w szerokim zakresie objęła ich identyfikację. Wpisuje się to w szereg wyzwań związanych z zieloną transformacją klimatyczno-gospodarczą, która wpłynie na system edukacji i rynek pracy w Polsce.

W Narzędziowniku znajdują się przydatne informacje o tym, jak zorganizować program wsparcia dla osób sprawujących opiekę nad niesamodzielnymi bliskimi. Program polega na organizacji spotkań o różnym charakterze: spotkań grupy wsparcia, spotkań doradczo-rozwojowych oraz szkoleń merytorycznych. Zamieszczone w tej publikacji scenariusze takich spotkań oraz konspekt szkolenia i praktyczne wskazówki można wykorzystać całościowo, modułowo bądź potraktować jako inspirację do stworzenia innego programu. Materiał ten został opracowany na potrzeby projektu „Opiekuję się – pracuję” i jest wynikiem prac moderatorek grupy wsparcia, doradczyni zawodowej, ekspertki w dziedzinie szkoleń dla osób sprawujących opiekę nad bliskimi, a także zespołu realizującego projekt (firma Projekt 2B, zespół IBE). Dzięki współpracy z tymi osobami oraz dzięki możliwości czerpania z doświadczeń uczestniczek projektu dowiedzieliśmy się, jak wspierać osoby sprawujące opiekę nieformalną i jak odpowiadać na ich potrzeby. Scenariusze oraz konspekt zajęć mogą stać się podstawą realizacji programu wspierającego osoby opiekujące się.

Przytulne miejsca, inspirujący ludzie, nieoczekiwane zwroty akcji w życiu, odwaga do walki o marzenia – tak można podsumować spacery z mieszkańcami czterech miast: Ciechanowa, Krosna, Skierniewic i Wałcza, których wspólnym tytułem było „Miasto, w którym się uczę”. Opowieści i poruszające nieraz historie o nadziejach, sentymentach, nagłych zmianach w życiu – to wszystko dla naszych bohaterów i bohaterek było tłem dla ich doświadczenia uczenia się.
Spacer, obserwacja, wywiad i wizja lokalna. Te cztery sposoby poznawania rzeczywistości łączy w sobie spacer badawczy. Pozwala on zanurzyć się w mieście, poczuć jego rytm i zobaczyć je oczami mieszkanek i mieszkańców przez wybrane okulary, czyli temat spaceru. Tymi „okularami” w naszym przypadku były indywidualne praktyki uczenia się osób dorosłych. Dziesiątki godzin przespacerowanych podczas wywiadów, 200 kilometrów w nogach, kilkaset stron transkrypcji i morze notatek. Materiał badawczy tak ciekawy, tak wdzięczny i tak bogaty w informacje, że chcemy podzielić się nim z każdym: z tym, kogo interesuje, jak ludzie się uczą, i z tym, kogo bardziej interesuje rola miasta. Z tym, kto poszukuje inspiracji do prowadzenia własnych badań i z tym, kto chętnie poznaje ciekawostki. Z pasjonatem lub pasjonatką, z naukowcem lub naukowczynią, z wielbicielem lub wielbicielką miasta i z tym, kto go wcale nie lubi, ale jest gotów podjąć jeszcze jedną próbę zrozumienia jego fenomenu.
Realizacja spacerów wieńczyła serię badań prowadzonych w Ciechanowie, Krośnie, Skierniewicach i Wałczu, poświęconych wspieraniu realizacji idei uczenia się przez całe życie (lifelong learning – LLL) oraz roli, jaką odgrywają lokalne uczelnie i inne współpracujące z nimi podmioty. Głównym celem było poznanie sposobów wspierania uczenia się przez całe życie. Patrzyłyśmy na tę problematykę z dwóch perspektyw: instytucjonalnej i jednostkowej.

Monografia poświęcona jest wspieraniu uczenia się przez całe życie z dwóch perspektyw: teoretycznej i empirycznej. Jej podstawa to badanie terenowe przeprowadzone przez IBE w 2021 r. Równie ważny jest jednak opis idei i teorii, pozwalający na rekonstrukcję pojęć uczenia się w różnych kontekstach, tak aby możliwe było nie tylko poznanie, lecz także zrozumienie praktyk wspierania uczenia się przez całe życie.
W rozdziale pierwszym opisano uczenie się rozumiane jako potrzeba wynikająca z człowieczeństwa i potrzeba postmaterialistyczna, obszernie omówiono ideę uczenia się przez całe życie (lifelong learning) w kilku ujęciach i przedstawiono teorię społeczeństwa sieciowego Manuela Castellsa oraz teorię kapitału kulturowego i habitusu Pierre’a Bourdieu, które posłużyły do analizy uzyskanego materiału badawczego. W rozdziale drugim zawarto szczegółowe informacje o zrealizowanym badaniu. W rozdziale trzecim zaprezentowano perspektywę osób badanych w odniesieniu do zagadnienia uczenia się przez całe życie. W rozdziale czwartym przedstawiono sposoby organizacji działań wspierających ideę uczenia się przez całe życie w badanych uczelniach i katalog podejmowanych przez nie przedsięwzięć. Rozdział piąty poświęcono zagadnieniom współpracy podmiotów z poszczególnych miast we wspieraniu uczenia się przez całe życie, omówiono dobre praktyki i kryteria doboru partnerów działań. W rozdziale szóstym nakreślono „mapy uczenia się przez całe życie” dla każdego z miast i opisano lokalne pejzaże LLL. W rozdziale siódmym przedstawiono analizę występujących wyzwań i problemów związanych z prowadzeniem działań wspierających uczenie się przez całe życie, a rozdział ósmy to podsumowanie wraz z odniesieniem do teorii Bourdieu i Castellsa. Wyciąg z raportu metodologiczno-technicznego z realizacji badania opracowanego przez jego wykonawcę umieszczono w aneksie.

Publikacja powstała na podstawie rozmów przeprowadzonych z osobami, które doświadczyły radykalnej zmiany zawodowej – zmieniły miejsce pracy i branżę. W ramach pogłębionych wywiadów autorzy rozmawiali o doświadczeniach związanych ze zmianą, wcześniejszych losach edukacyjno-zawodowych, a wreszcie i życiu jako takim (rodzina, priorytety, kluczowe momenty w życiu, dostępne zasoby itp.), zgodnie z założeniem, że poznanie szerszego kontekstu zjawiska pomaga lepiej zrozumieć jego istotę. Głównej narracji raportu towarzyszą minireportaże, skupiające się na indywidualnym wymiarze zmiany i przybliżające życiowo-zawodowe historie kilkorga spośród rozmówców. Istotnym uzupełnieniem wniosków z badań są rekomendacje skierowane do osób, które stają w obliczu konieczności lub chęci dokonania zmiany zawodowej, oraz zalecenia adresowane do instytucji rynku pracy, wypracowane podczas warsztatów z coachami i doradcami zawodowymi. Obraz zmiany zawodowej wyłaniający się z badania okazał się złożony i daleki od jednoznaczności. W pewnych przypadkach rozmowy dotyczyły zmiany zawodowej jako efektu planów i świadomych zabiegów. W innych zmiana okazywała się rezultatem splotu przypadków, spontanicznych decyzji i elastycznej reakcji na zmiany zewnętrzne. Na podstawie analizowanych historii wyróżniono cztery typy zmiany zawodowej.

Rdzeniem projektu leżącego u podłoża niniejszej publikacji była interwencja badawcza skierowana do osób sprawujących opiekę nad bliskimi niesamodzielnymi.
Pierwsza część tej pracy pozwala zapoznać się z koncepcją interwencji, jej przebiegiem i wynikami. Druga część to trzy w istocie odrębne teksty, powstałe w ramach prac projektowych jako uzupełnienie działań badawczo-interwencyjnych, które mogą z powodzeniem funkcjonować w postaci samodzielnych opracowań. W rozdziale 1 części II zaprezentowano analizę usługi opieki wytchnieniowej, która stanowi główny mechanizm polityki społecznej w obszarze wsparcia osób sprawujących opiekę nieformalną w naszym kraju. W rozdziale 2 wychodzimy poza ramy krajowe oraz temat opieki wytchnieniowej i omawiamy zagraniczne przykłady rozwiązań efektywnie wspierających osoby sprawujące opiekę. W rozdziale 3 przedstawiamy prototyp nowego mechanizmu wspierającego, jakim może być instytucja mentora dla opiekujących się osobami niesamodzielnymi, opracowany na podstawie wyników i doświadczeń płynących z realizacji projektu „Opiekuję się – pracuję”.

Publikacja omawia realizację oraz wyniki interwencji badawczej „Doradcy zawodowi w szkole podstawowej”. Projekt przeprowadzono w sześciu szkołach w Polsce, a jego głównym celem było praktyczne przeszkolenie nauczycieli przedmiotowych – prowadzących zajęcia z doradztwa zawodowego w klasach VII i VIII szkoły podstawowej – z opracowanego narzędzia (Scenariuszy Karier) oraz zbadanie jego efektów.
Wyniki badania wzbogacają również wiedzę dotyczącą wyzwań funkcjonowania doradztwa edukacyjno-zawodowego na poziomie szkół podstawowych, prezentują bowiem szerszą perspektywę procesu doradczego i potrzeby doradców w tym zakresie. Wypracowane wnioski i rekomendacje, a także stworzone Scenariusze Kariery, wiążą się z funkcjonalnością oraz potencjałem Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji.
Model wspierający, w przeciwieństwie do modelu dyrektywnego, uwypukla podmiotowość młodej osoby i istotność jej samopoznania oraz decyzyjności. W opracowaniu zawarto również część teoretyczną, w której opisano zarówno model dyrektywny, jak i wspierający doradztwa zawodowego, a także powiązania ze Zintegrowanym Systemem Kwalifikacji poprzez opisywanie, gromadzenie oraz porządkowanie kwalifikacji. Projekt odwołuje się do metodologii action research, tj. badań w działaniu, umożliwiającej (auto)refleksję doradców uczestniczących w interwencji. Opracowanie opatrzono licznymi cytatami z ich wypowiedzi, odnoszącymi się do wrażeń, przemyśleń, doświadczeń i propozycji zmian. Efektem zrealizowanego projektu są rekomendacje dotyczące wprowadzenia wspierającego modelu doradztwa, obejmujące trzy poziomy: mikro (doradca zawodowy), mezo (szkoła i jej otoczenie) oraz makro (rozwiązania systemowe).

Broszura informacyjna „Zintegrowany System Kwalifikacji – możliwości dla szkolnictwa wyższego” przedstawia praktyczne informacje o tym, jak uczelnie mogą rozwijać swoją ofertę edukacyjną, wykorzystując potencjał ZSK. Publikacja w przystępny sposób wyjaśnia, czym jest Zintegrowany System Kwalifikacji, jakie korzyści daje jego wdrożenie w sektorze szkolnictwa wyższego oraz jak wygląda proces włączania kwalifikacji – w tym kwalifikacji nadawanych po ukończeniu studiów podyplomowych – do systemu.Publikacja zawiera m.in.: omówienie procedury włączenia kwalifikacji nadawanych po ukończeniu studiów podyplomowych do ZSK, wskazówki dotyczące włączenia innych form kształcenia oraz informacje o kształceniu specjalistycznym, informacje o tym jak uczelnia może zostać Podmiotem Zewnętrznego Zapewnienia Jakości (PZZJ), wykaz korzyści wynikających z włączenia się we współtworzenie ZSK oraz informacje o narzędziach i źródłach finansowania wspierających zdobywanie kwalifikacji.Broszura jest skierowana do władz uczelni, osób odpowiedzialnych za rozwój oferty kształcenia, zapewnianie jakości, tworzenie nowych programów studiów i studiów podyplomowych, a także do zespołów zajmujących się kwalifikacjami i współpracą z otoczeniem społeczno-gospodarczym.