Opinie nauczycieli – wiemy, czego oczekują

Na przełomie stycznia i lutego br. Instytut Badań Edukacyjnych – Państwowy Instytut Badawczy zbierał opinie za pomocą ankiet internetowych oraz spotkań konsultacyjnych ze środowiskiem nauczycielskim. Ankiety i konsultacje dotyczyły oczekiwań w kwestii zmian w systemie edukacji.

Konsultacje

Przeprowadzilismy spotkania konsultacyjne dotyczące podstaw programowych i oczekiwanych zmian w każdym z przedmiotów:

• ponad 700 spotkań i innych działań w całej Polsce;
• ponad 10 000 - tyle nauczycielek i nauczycieli wzięło łącznie udział w konsultacjach.

Konsultacje przeprowadziliśmy we współpracy z kuratoriami oświaty, co okazało się dobrym sposobem dotarcia do dużych grup nauczycieli. W każdym województwie koordynatorów regionalnych oraz koordynatorów przedmiotowych.

Koordynatorzy przedmiotowi zorganizowali ponad 700 działań konsultacyjnych w formie spotkań online i na żywo, rozmów telefonicznych oraz własnych sondaży. W konsultacjach wzięło udział ponad 10 000 nauczycieli i nauczycielek.

Po przeanalizowaniu wyniki zostaną przekazane zespołom eksperckim pracującym nad propozycjami podstaw programowych.

Ankiety

Opinie zbieraliśmy przy pomocy ankiet do samodzielnego wypełnienia przez nauczycieli, które były dostępne w internecie.

Otrzymaliśmy 23 852 odpowiedzi:

• nauczyciele wychowania przedszkolnego (5 574),
• nauczyciele edukacji wczesnoszkolnej: (4 629),
• nauczyciele klas IV-VIII szkoły podstawowej: (13 649).

Wychowanie przedszkolne - czego się dowiedzieliśmy?

• Co piąty nauczyciel/ka wychowania przedszkolnego zgadza się z opinią, że podstawa programowa zawiera niezbędne treści.
• Dzisiejsza podstawa programowa to dobry punkt wyjścia do wspierania dzieci w rozwoju ich kompetencji poznawczych, społecznych i osobistych.
• Sama zmiana podstawy programowej nie wystarczy, żeby przedszkola mogły lepiej realizować swoje zadania, w tym lepiej pomagać dzieciom w rozwoju ich kompetencji i budowaniu sprawczości.
• Trzeba wprowadzić wiele innych zmian, przede wszystkim:
  • zmniejszyć liczebność grup i zwiększyć dofinansowanie placówek
  • uaktualnić ofertę szkoleniową dla nauczycieli i nauczycielek, wzbogacić szkolenia o praktyczne wskazówki, lekcje pokazowe;
  • odejść od powszechnego stosowania gotowych pakietów edukacyjnych (mniej kart, więcej swobodnej zabawy, przestrzeni na kreatywność, twórczość).

Postulaty wyrażone w ankietach i konsultacjach

Zebrane oczekiwania nauczycieli przekażemy jako rekomendacje dla zespołów pracujących nad zmianami w systemie edukacji.

Główne postulaty to:

1. Mniejsza objętość podstawy programowej (ograniczenie liczby szczegółowych treści, zwłaszcza w przedmiotach przyrodniczych i humanistycznych, na rzecz umiejętności praktycznych).

2. Większa elastyczność w realizacji podstawy programowej (możliwość dostosowania lekcji do potrzeb uczniów).

3. Więcej projektów interdyscyplinarnych (wprowadzenie modułowych tematów, które można realizować na różnych lekcjach).

4. Rozwój myślenia krytycznego i kreatywnego (więcej treści rozwijających analizę i argumentację).

5. Nauka przez doświadczenie zamiast nauki pamięciowej (wprowadzenie zajęć praktycznych i eksperymentalnych, więcej zajęć w terenie).

6. Większa autonomia nauczycieli (większa swoboda w wyborze metod nauczania, dopasowanie oceniania do indywidualnych potrzeb).

7. Lepsze wsparcie dla nauczycieli i nauczycielek (gotowe scenariusze lekcji, więcej szkoleń).

8. Wzmocnienie umiejętności współpracy i dbania o innych (wprowadzenie obowiązkowych projektów grupowych, więcej zajęć integracyjnych).