Wybrane wyniki drugiej edycji Międzynarodowego Badania Kompetencji Społecznych i Emocjonalnych (SSES)

Wybrane wyniki drugiej edycji badania SSES

• Deklaracje uczniów wskazują, że 10-latkowie zazwyczaj charakteryzują się wyższymi kompetencjami społecznymi i emocjonalnymi niż 15-latkowie. Wyjątek stanowią empatia i tolerancja, gdzie kompetencje w starszej grupie wiekowej są wyższe. Największe różnice pomiędzy 15-latkami i 10-latkami na korzyść młodszych uczniów dotyczą zaufania względem innych, optymizmu i energii rozumianej jako podchodzenie do codziennego życia z energią, entuzjazmem i spontanicznością. 
• Kwestie, w przypadku których występuje największa różnica pomiędzy 15-latkami i 10-latkami (zaufanie, optymizm, energia) są zarazem najbardziej powiązane z zadowoleniem z życia i ogólnym dobrostanem uczniów.
• Obserwowane są zależności pomiędzy poziomem kompetencji społecznych i emocjonalnych uczniów a ich statusem społeczno-ekonomicznym. Uczniowie z rodzin o niższym statusie społeczno-ekonomicznym charakteryzują się średnio niższym poziomem wszystkich badanych kompetencji niż uczniowie z rodzin o wyższym statusie.  Największe różnice występują w zakresie kreatywności, tolerancji i asertywności.
• Deklaracje uczniów 15-letnich wskazują, że chłopcy w porównaniu z dziewczętami charakteryzują się wyższymi kompetencjami w zakresie  regulacji emocji (szczególnie dotyczy to odporności na stres), większą energią, zaufaniem względem innych i umiejętnościami związanymi z nawiązywaniem i utrzymywaniem kontaktów z innymi (towarzyskość). Z kolei u dziewcząt widać większą  niż u chłopców tolerancję, empatię, motywację do osiągnięć i odpowiedzialność. Zestawienie różnic w poziomie kompetencji dziewcząt i chłopców pomiędzy uczniami 10-letnimi i 15-letnimi pokazuje, że u dziewcząt ocena własnych kompetencji w okresie nastoletnim spada w porównaniu z chłopcami. Wyjątek stanowi tolerancja, w przypadku której różnica między dziewczętami i chłopcami zmienia się na korzyść dziewcząt.
• Odpowiedzi uczniów wskazują, że dziewczęta w porównaniu z chłopcami mają niższy poziom zadowolenia z życia, zadowolenia z relacji z innymi i ze swojego wyglądu, gorsze samopoczucie psychiczne, charakteryzują się też mniej zdrowymi nawykami (np. związanymi z ilością snu, odżywianiem, czy aktywnością fizyczną). Zarazem są bardziej ambitne niż chłopcy, średnio częściej przewidują, że uzyskają wyższe wykształcenie i będą w przyszłości wykonywać specjalistyczne zawody i pełnić funkcje kierownicze. 
• Obserwowane są zależności pomiędzy zdrowymi nawykami uczniów (jak np. odpowiednia ilość snu, zdrowe odżywianie i regularna aktywność fizyczna), a wyższymi kompetencjami społeczno-emocjonalnymi, w szczególności w przypadku optymizmu, energii, motywacji do osiągnięć,  wytrwałości i odpowiedzialności.
• Wyższe kompetencje społeczne i emocjonalne łączą się z wyższymi osiągnięciami edukacyjnymi (wskazywane przez uczniów oceny). Zależność ta dotyczy w największym stopniu umiejętności związanych z wykonywaniem zadań (motywacja do osiągnięć, wytrwałość, odpowiedzialność, samokontrola) i ciekawości, zarówno wśród dziewcząt i chłopców, jak i uczniów o zróżnicowanym statusie społeczno-ekonomicznym. 
• Widoczne są związki pomiędzy kompetencjami społeczno-emocjonalnymi uczniów a preferowanymi przez nich ścieżkami zawodowymi. Uczniowie o średnio większej – jak wynika z ich odpowiedzi – ciekawości, kreatywności i motywacji do osiągnięć – średnio częściej planują podjęcie pracy w obszarze technologii informacyjno-komunikacyjnych, nauki i inżynierii. Z kolei uczniowie o większej motywacji do osiągnięć, ciekawości, wytrwałości, odpowiedzialności i empatii średnio częściej planują karierę w sektorze zdrowia. Uczniowie aspirujący do rozwoju własnej działalności gospodarczej średnio częściej cechują się większym optymizmem, kreatywnością oraz wyższymi umiejętnościami z zakresu interakcji z innymi.  

Więcej wyników w raporcie z badania zamieszczonym na stronie OECD dotyczącej badania SSES.