Streszczenie
Celem artykułu jest przedstawienie oryginalnego ujęcia lotnictwa jako obszaru nieformalnego uczenia się dorosłych w II Rzeczypospolitej. Na podstawie analizy jakościowej źródeł pisanych, głównie czasopism z lat 1918–1939, zostały przedstawione obszary nieformalnego uczenia się dorosłych w lotnictwie we wszystkich jego powszechnych wówczas gałęziach (lotnictwie silnikowym, szybownictwie, spadochroniarstwie, baloniarstwie, modelarstwie lotniczym). Lotnictwo było w okresie międzywojennym modną i rozwijającą się dziedziną sportu, komunikacji, techniki oraz gałęzią przemysłu (w tym zbrojeniowego) nie tylko w Polsce, ale także w wielu krajach Europy i Stanach Zjednoczonych. Było symbolem nowoczesności, postępu i przedmiotem fascynacji społeczeństwa polskiego, które na różne sposoby angażowało się w jego budowę i rozwój, rozwijając tym samym swoje indywidualne zainteresowania i zaspokajając różne potrzeby. Najpopularniejszymi polami nieformalnego uczenia się dorosłych w lotnictwie były po pierwsze amatorska działalność lotnicza realizowana w różnych formach, po drugie doświadczenie lotu i po trzecie turystyka lotnicza wyrażająca mobilność osób dorosłych. Ta zaś stwarzała szansę na pozyskanie doświadczeń podróżniczych i krajoznawczych, budowanie patriotyzmu i nastawienia pokojowego do innych narodów. Przedstawione zostało także znaczenie tych aktywności dla człowieka dorosłego na poziomie intelektualnym, emocjonalnym, duchowym, behawioralnym, a także dla wspólnot, w których wówczas żył, przede wszystkim dla państwa.
DOI: 10.24131/3724.240302
Aviation as an area of informal learning for adults in the Second Polish Republic
Abstract
Joanna Landy significantly contributed to reducing illiteracy in post-war Poland throughout her fifty years of academic, educational, and popularizing activities. Additionally, she highlighted issues relating to functional illiteracy and the lack of institutional support for adult learners. This article aims to present Landy's scientific achievements considering contemporary knowledge about reading acquisition and the current state of reading difficulties among Polish adults. In the article, I discuss and cite textbooks for adults learning to read at introductory courses developed by Landy, and her scholarly publications. I present a study of the life trajectories of graduates from adult literacy courses conducted fifteen years after the literacy campaign ended. I also showcase a unique study of autobiographical materials collected in a memoir-writing contest, in which adults who learned to read on their own, informally and without courses, participated. Additionally, I delve into self-education and lifelong learning, which Joanna Landy advocated for in Poland. Despite the ultimate eradication of illiteracy, understood as complete illiteracy, in Poland, Polish adults still struggle significantly with functional illiteracy—understanding and using texts in practice, as highlighted by the OECD PIAAC study. The roots of this situation can be traced back to the educational policies of the post-war years, which can be explored through Landy's academic legacy.