Od dawna poszukuje się innej niż encyklopedyczna zasady wykształcenia ogólnego. Artykuł ukazuje syntetycznie historię tych poszukiwań, zastanawiając się, czy taką zasadą nie mogłaby się stać na nowo edukacja klasyczna. Tekst przedstawia charakterystykę natury edukacji klasycznej w czterech aspektach, traktując kolejno o jej rdzeniu, obszarze-korpusie, macierzystym środowisku kulturowym oraz o ramie wyższych zasad.
W tekście omówione zostały sztuki wyzwolone: gramatyka, dialektyka i retoryka zwane trivium oraz matematyka, muzyka, geometria i astronomia jako quadrivium. Autor ukazuje miejsce i sposoby rozumienia sztuk wyzwolonych w nurcie myśli europejskiej w kontekście różnych prób budowania zestawień i systemów oświatowych, wyróżniając i omawiając między innymi podział na nauki logiczne, nauki praktyczne, nauki teoretyczne i nauki mechaniczne.
Artykuł omawia amerykański ruch społeczny wokół budowania programów nauczania opartych na podstawie „wielkich ksiąg”, który w Stanach Zjednoczonych traktowany jest jako synonim klasycznej edukacji liberalnej. W tekście przedstawione zostały sztuki wolne, edukacja liberalna/klasyczna oraz ich znaczenie dla nowoczesnego świata. Autor ukazuje także pozytywne przykłady edukacji liberalnej (klasycznej) w Ameryce.
W kontekście rozważań o roli łaciny w dzisiejszej kulturze autorka artykułu stara się wyjaśnić, kto na przestrzeni dziejów posługiwał się językiem łacińskim: jakie grupy ludzi, w jakim celu, kiedy i w jakich okolicznościach używały łaciny. Odpowiada także na pytania o to, czy łacina jest językiem żywym, czy też martwym, zastanawiając się nad definicją tych kategorii językoznawczych jako takich. W końcu, odnosi się do objętości tekstów w języku łacińskim, które są dzisiaj do naszej dyspozycji, oraz tego, jaka część z tych tekstów jest przetłumaczona i przebadana.
Artykuł charakteryzuje sprawności moralne, tj. powtarzalną gotowość do zachowań, które ukierunkowane są na czynienie dobra, w kontekście wychowania. Nie wystarczy sam nawyk, należy wprowadzić element świadomego działania, aby uruchomić dyspozycję moralną. W praktyce można wyakcentować trzy obszary działań wychowawczych: w wymiarze intelektualnym – przekonanie ucznia do danego zachowania; w wymiarze emocjonalno-popędliwym – wyrobienie określonych nawyków; w wymiarze religijnym (duchowym) – otwieranie się na działanie Boże.
Autor omawia współczesne problemy edukacji (takie jak eliminacja mądrościowego wymiaru kształcenia, silne zsubiektywizowanie wszelkich sfer aktywności człowieka, brak zasady integrującej aspekty poznawcze, brak spójnego modelu kształcenia humanistycznego, bezradność wychowawcza systemu edukacji), stawiając tezę, że w ich rozwiązaniu dużą rolę powinna odegrać filozofia, która wraz z należącą do niej etyką są dziś dla edukacji wielką szansą na to, by odbudować współcześnie edukację klasyczną.
No article in the selected categories
