Poradnik dla nauczycieli i dyrektorów – jak nauczać przyrody w liceach i technikach

Przedmiot przyroda pojawi się w technikach i liceach od roku szkolnego 2013/2014. Zajęcia z niego od drugiej klasy będą mieli ci uczniowie, którzy nie zdecydują się na naukę biologii, chemii, fizyki ani geografii w rozszerzonym zakresie.
Ucząc przyrody, nauczyciele będą mogli wybierać treści, które będą zgodne z zainteresowaniami klasy lub ich własnymi. Cel jest bowiem jeden – rozwijać u młodych ludzi umiejętności krytycznego i analitycznego myślenia, które przydadzą im się w codziennym, również dorosłym życiu.

Nowy przedmiot to nowe wyzwanie dla nauczycieli, ale także dla dyrektorów szkół. Dlatego eksperci Instytutu Badań Edukacyjnych przygotowali dla nich poradnik, który jest dostępny na stronie internetowej kwartalnika „Edukacja Biologiczna i Środowiskowa”.
Z publikacji dyrektorzy dowiedzą się m.in.: jakie są wymagania kwalifikacyjne wobec nauczycieli, którzy będą nauczać przyrody, ile godzin powinno być przeznaczonych na realizację przedmiotu oraz jak ująć przyrodę podczas układania ramowego planu nauczania szkoły.

Eksperci IBE podpowiadają też nauczycielom, jak prowadzić lekcje nowego przedmiotu.  „Zajęcia z przyrody stwarzają niepowtarzalną okazję do pracy bez presji czasowej”  – podkreślają w publikacji i dodają, że cenne dla uczniów będą również zajęcia organizowane poza budynkiem szkolnym.
– Proste prace badawcze w formie obserwacji lub doświadczeń możliwych do przeprowadzenia w warunkach szkolnych, czy analizy z wykorzystaniem danych źródłowych pozwolą zainteresować uczniów i rozwinąć rozumienie oraz umiejętność posługiwania się metodą naukową. A ta przydaje się w codziennym życiu – mówi Urszula Poziomek z Pracowni Przedmiotów Przyrodniczych IBE – Umiejętność weryfikowania hipotez, analizy danych czy odróżniania opinii od faktów są w dzisiejszym świecie niezmiernie istotne nie tylko w nauce, ale również przy podejmowaniu decyzji z różnych obszarów życia: społecznego, politycznego i prywatnego.
Pracownicy IBE wskazują w poradniku, jak odczytywać wątki tematyczne przedmiotu przyroda zapisane w nowej podstawie programowej. Tłumaczą różnicę między wątkami tematycznymi a przedmiotowymi i wyjaśniają, jak je realizować w szkole oraz w jaki sposób można je łączyć.
W publikacji zawarto też zestaw odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania dotyczące przyrody, stawiane przez nauczycieli i dyrektorów szkół.

– Zachęcamy do lektury naszego poradnika – mówi Urszula Poziomek. – Nowy przedmiot, realizowany w ciekawy, motywujący uczniów do aktywności sposób naprawdę daje szansę podtrzymania ich kontaktu z naukami przyrodniczymi. Przede wszystkim pozwoli rozwijać rozumienie i wykorzystywanie metody naukowej również w tych dziedzinach wiedzy, które interesują ich bardziej niż biologia czy fizyka. Warto więc wiedzieć, jak najlepiej planować realizację przedmiotu, by nie utracić szans i możliwości, jakie daje nowa podstawa programowa.

Oprócz poradnika Instytut Badań Edukacyjnych udostępnił na stronie EBiŚ przykładowe pomysły na lekcje przyrody w technikach i liceach. To gotowe scenariusze zajęć wraz z kartami pracy, kartotekami nauczyciela, materiałami źródłowymi i prezentacjami.

Pracownia Przedmiotów Przyrodniczych IBE prowadzi również wieloletnie badanie pt. „Laboratorium myślenia – diagnoza nauczania przedmiotów przyrodniczych w Polsce”, które sprawdza umiejętności i wiedzę absolwentów gimnazjów w zakresie przedmiotów przyrodniczych.

Poradnik IBE i pomysły na lekcje

Pobierz informację (docx, pdf)