Kształcenie na odległość – poradnik dla szkół

Jak koordynować kształcenie na odległość, co należy do obowiązków dyrektorów i nauczycieli, jak realizować podstawę programową w warunkach domowych, jak zwiększyć efektywność zdalnej nauki, w jaki sposób zaplanować czas dziecka w domu oraz z jakich narzędzi i materiałów korzystać – na te i wiele innych pytań można znaleźć odpowiedź w poradniku MEN przygotowanym dla nauczycieli, dyrektorów, uczniów i rodziców.

– Ważne jest, aby podczas zawieszenia zajęć w szkołach nauczyciele i dyrektorzy mieli do dyspozycji narzędzia wspierające do prowadzenia zajęć z uczniami na odległość. Dlatego przygotowaliśmy poradnik, który zawiera wskazówki oraz inspiracje, jak prowadzić zajęcia zdalnie – napisał minister Dariusz Piontkowski we wstępie do informatora MEN. W tej wyjątkowej sytuacji niezbędne jest dziś współdziałanie oraz mobilizacja dyrektorów szkół, nauczycieli, rodziców i uczniów. Wzajemna współpraca i odpowiedzialne podejście do kształcenia na odległość, to klucz do efektywnego organizowania czasu uczniów w domu – podkreślił Minister Edukacji Narodowej.

W związku z ogłoszeniem stanu epidemii Minister Edukacji Narodowej wydał rozporządzenia, które umożliwiają organizację oraz realizację procesu kształcenia z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość.

Aby wesprzeć dyrektorów i nauczycieli Ministerstwo Edukacji Narodowej przygotowało praktyczny poradnik, jak organizować zdalne nauczanie.

Poradnik jest podzielony na kilka części i zawiera wskazówki dla dyrektorów szkół, nauczycieli, uczniów i rodziców. Odrębne fragmenty zostały poświęcone wychowaniu przedszkolnemu oraz edukacji wczesnoszkolnej, wczesnemu wspomaganiu rozwoju w warunkach domowych, przygotowaniu do egzaminów, wspieraniu uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi,  kształceniu zawodowemu czy kwestiom bezpiecznej pracy przy komputerze i w internecie. Ostatnia część informatora to z kolei informacje o e-narzędziach i e-materiałach, które mogą być wykorzystane w pracy zdalnej z uczniami.

Informacje dostosowane do określonych odbiorców

Dyrektorzy szkół – jak koordynować pracę zdalną nauczycieli placówki i co należy do najważniejszych obowiązków dyrektora szkoły, np. określenie godzin, w których nauczyciele będą pracować zdalnie i komunikować się z uczniami, opracowanie, we współpracy z nauczycielami, tygodniowego zakresu treści nauczania do zrealizowania w poszczególnych oddziałach, uwzględniającego m.in. specyfikę zajęć, równomierne obciążenie uczniów w poszczególnych dniach tygodnia.

• Nauczyciele – informacje na temat tego, jak zwiększyć efektywność nauki zdalnej, z jakich materiałów korzystać i w jaki sposób je przygotowywać dla uczniów, w jaki sposób sprawdzać zaangażowanie uczniów oraz systematyczność ich pracy.
• Uczniowie – zachęta do systematycznej pracy i aktywnego uczestnictwa w kształceniu na odległość, wskazówki, jak komunikować się z nauczycielem i organizować własną pracę.
• Rodzice – wskazówki, jak zaplanować czas dziecka w domu, żeby zdalną edukację połączyć z realizowaniem obowiązków zawodowych oraz zabawą i odpoczynkiem dziecka.

Podział na etapy kształcenia i działy tematyczne

Poradnik został podzielony również na określone działy, tak aby nauczyciele i dyrektorzy mogli odnaleźć informacje dostosowane do konkretnych etapów kształcenia. W materiale znajdują się również informacje dotyczące bezpiecznej pracy z komputerem i w internecie oraz wskazówki na temat e-narzędzi i e-materiałów do wykorzystania w pracy zdalnej z uczniami.

Wychowanie przedszkolne, edukacja wczesnoszkolna – sposoby komunikacji nauczycieli z rodzicami, porady, jak w warunkach edukacji domowej realizować założenia podstawy programowej wychowania przedszkolnego; propozycje zabaw i gier; sposoby włączania dziecka w codzienne czynności. Wczesne wspomaganie rozwoju (WWR) realizowane w warunkach domowych przez rodziców małych dzieci – praktyczne wskazówki, jak w warunkach domowych i podczas codziennych czynności wspierać rozwój dziecka; przykłady edukacyjnych działań rodziców. 

Egzaminy – informacje o materiałach publikowanych przez CKE oraz wskazówki dla uczniów i nauczycieli, jak korzystać z materiałów; informacje o możliwych sposobach przeprowadzenia próbnych egzaminów on-line. 

Kształcenie i wspieranie uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, w tym z niepełnosprawnością – zadania nauczycieli i specjalistów; wskazówki dla rodziców; przykładowe metody pracy z dziećmi; informacje na temat materiałów do wykorzystania w pracy z uczniami ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi.

Kształcenie zawodowe – informacja, jak szkoły mogą modyfikować program nauczania zawodu, a także wskazówki dotyczące materiałów do e-nauczania w kształceniu zawodowym.

Bezpieczna praca z komputerem i w internecie – najważniejsze informacje, na jakie niebezpieczeństwa są narażeni uczniowie korzystający z internetu podczas zdalnej edukacji; na co przede wszystkim rodzice powinni zwracać uwagę (ochrona wizerunku, cyberprzemoc, niebezpieczne kontakty) i jak kontrolować dzieci (zachęta do ustawienia opcji kontroli rodzicielskiej).

Informacje o e-narzędziach i e-materiałach do wykorzystania w pracy zdalnej z uczniami – informacje o konkretnych stronach internetowych i serwisach zawierających wartościowe materiały dydaktyczne do nauki zdalnej, w tym informacja o filmach instruktażowych dotyczących korzystania m.in. ze strony epodreczniki.pl.

Ogromne zainteresowanie platformą epodreczniki.pl – dziękujemy!

Mamy już blisko 4 mln odsłon dziennie na platformie edukacyjnej epodreczniki.pl oraz ponad 750 tys. użytkowników! Dużą popularnością cieszy się również strona Centralnej Komisji Egzaminacyjnej. Z dnia na dzień rośnie zainteresowanie materiałami rekomendowanymi przez MEN do pracy zdalnej z uczniami.

Platforma epodreczniki.pl to nie jedyne źródło informacji przydatnych do kształcenia na odległość. Zachęcamy dyrektorów, nauczycieli do korzystania z innych dostępnych stron internetowych rekomendowanych przez MEN, m.in.: www.cke.gov.pl (i stron Okręgowych Komisji Egzaminacyjnych), gdzie zamieszczane są materiały przydatne szczególnie dla uczniów przygotowujących się do egzaminu ósmoklasisty, www.gov.pl/zdalnelekcje, a także informacji dostępnych na stronie ministerstwa edukacji www.men.gov.pl.

Warto korzystać również z opublikowanego zestawienia najważniejszych informacji, a także linków do stron internetowych, które mogą być wykorzystywane przez nauczycieli i dyrektorów szkół do przygotowania materiałów do samodzielnej pracy uczniów w domu. https://www.gov.pl/web/edukacja/lekcje-z-internetu.

Departament Informacji i Promocji
Ministerstwo Edukacji Narodowej