Od 1 września edukacja wraca do szkół. Ministerstwo Edukacji Narodowej określiło warianty funkcjonowania szkół i placówek w okresie pandemii w sytuacji wystąpienia zakażenia na danym terenie. Nowe wytyczne mają zapewnić bezpieczeństwo uczniów i nauczycieli – to także szansa na realizację projektów międzyprzedmiotowych w szkołach.
Edukacja w trzech wariantach i projekty międzyprzedmiotowe
Zgodnie z wytycznymi opracowanymi przez MEN i konsultowanymi z Głównym Inspektorem Sanitarnym i Ministerstwem Zdrowia edukacja w najbliższym roku szkolnym może odbywać się w trzech wariantach:
- Wariant A – tradycyjna forma kształcenia
- Wariant B – mieszana forma kształcenia (hybrydowa)
- Wariant C – kształcenie zdalne
Każdy z tych wariantów może być szansą dla realizacji projektów międzyprzedmiotowych, a więc takich, które zbliżają do siebie wiedzę wykładaną w ramach pozornie oddalonych dziedzin czy przedmiotów. Abstrakcyjne wzory matematyczne, historia oparta na datach i wydarzeniach czy biologia wykładana teoretycznie – przedstawione oddzielnie - mogą być trudne do przyswojenia.
Podejście całościowe i międzyprzedmiotowe sprawia, że nauka staje się mniej abstrakcyjna i oderwana od kontekstu życia uczniów. Na przykład połączenie niektórych tematów nauczanych w ramach biologii z wychowaniem fizycznym może zachęcić do dobrych nawyków życiowych czy żywieniowych. Z kolei mariaż historii z fizyką oraz chemią może zainspirować ciekawe projekty na temat ewolucji technologii militarnej czy historii gospodarczej, może pomóc zrozumieć rytm życia codziennego mieszkańców Europy X wieku czy np. wielkie odkrycia w nauce i postęp cywilizacyjny.
Jeśli istnieją punkty styczności w programach edukacyjnych dwóch przedmiotów to warto je wykorzystać, aby uczniowie mogli ćwiczyć powiązania i rozwinąć rozumowanie holistyczne. To wymaga przygotowania i koordynacji ze strony nauczycieli, a właśnie w tym może pomóc platforma CROSSCUT.
Dla nauczycieli i szkół: platforma e-learningowa CROSSCUT
Praktyki nauczania międzyprzedmiotowego nie są nowe, ale wciąż stosunkowo rzadkie. Projekt CROSSCUT (z ang. Crosscurricular Teaching, czyli nauczanie międzyprzedmiotowe), w którym uczestniczył IBE w latach 2016-2019, podjął wyzwanie upowszechniania tych praktyk poprzez opracowanie między innymi ramy kompetencyjnej oraz platformy e-learningowej dla nauczycieli, opierając się na wstępnie realizowanym badaniu sytuacyjnym.
Platforma jest ogólnodostępna i bezpłatna. Wystarczy założyć konto użytkownika.
Kurs składa się z 4 modułów:
Jakie wyzwania są związane z nauczaniem międzyprzedmiotowym?
Dzięki temu modułowi uczestnicy poznają wyzwania związane z codzienną praktyką nauczania międzyprzedmiotowego i dowiedzą się, jak tym wyzwaniom sprostać. Moduł ma na celu pogłębienie wiedzy na temat założeń, szans i trudności w nauczaniu interdyscyplinarnym. Moduł zawiera zadania aktywizujące.
Jak zaprojektować zajęcia międzyprzedmiotowe?
Ten moduł zachęca do zapoznania się z podstawami programowymi oraz konkretnymi programami nauczania. Z pewnością pomoże to zaprojektować interdyscyplinarne zajęcia i uwzględnić cele charakterystyczne dla innych obszarów wiedzy.
W jaki sposób narzędzia cyfrowe mogą wspierać nauczanie międzyprzedmiotowe?
W tym module zachęca się do refleksji i poszukiwania sposobów, w jaki narzędzia cyfrowe mogą wspierać nauczanie międzyprzedmiotowe. Celem modułu jest poszerzenie wiedzy na temat wpływu technologii na edukację oraz tego, w jaki sposób może ona wspomagać nauczycieli w przygotowywaniu i prowadzeniu zajęć o charakterze interdyscyplinarnym.
Dlaczego i jak wdrożyć podejście interdyscyplinarne w swojej szkole?
Tutaj omawia się różne aspekty myślenia holistycznego oraz podstawy i idee podejścia interdyscyplinarnego do nauczania w szkole. Moduł ma na celu zmotywowanie do zgłębiania wiedzy o globalnych trendach w edukacji oraz przedstawienie szkoły jako organizacji uczącej się.
Uczestnicy, którzy zapoznali się z treścią kursu i wykonali zadania, mogą otrzymać zaświadczenie ukończenia kursu.
Więcej informacji o projekcie i zaświadczeniach uczestnictwa w kursach CROSSCUT udziela ekspert IBE Michał Rostworowski (e-mail: