Inicjatorem i głównym organizatorem badania ICCS jest Międzynarodowe Stowarzyszenie Mierzenia Osiągnięć Szkolnych (IEA). Głównym celem badania jest określenie, w jakim stopniu młodzi ludzie są przygotowani do udziału w życiu społecznym i pełnienia roli obywatela w demokratycznym społeczeństwie. ICCS bada wiedzę i rozumienie zagadnień z zakresu edukacji obywatelskiej, a także postawy i zaangażowanie obywatelskie uczniów. Dotychczas odbyły się trzy edycje tego badania – w latach 2009, 2016 i 2022. Polska brała udział w pierwszej i trzeciej edycji ICCS. 

Badanie prowadzone jest wśród uczniów w ósmym roku edukacji szkolnej, przy czym średni wiek uczniów w momencie badania nie może być niższy niż 13,5 roku. W Polsce w ICCS 2009 uczestniczyli uczniowie drugiej klasy gimnazjum, w ICCS 2022 byli to uczniowie ósmej klasy szkoły podstawowej.

Badanie realizowane jest na reprezentatywnej, losowej próbie uczniów. Na podstawie wyników badania można wnioskować o wszystkich ósmoklasistach w każdym z uczestniczących w badaniu krajów. Dobór próby odbywa się dwustopniowo – najpierw losowane są szkoły, a następnie w tych szkołach konkretne oddziały klasowe. Do badania zapraszani są wszyscy uczniowie z wylosowanych oddziałów. Uczniowie w trakcie badania w szkole rozwiązują zestawy zadań dotyczących edukacji obywatelskiej, a następnie wypełniają ankiety. W badaniu w poszczególnych krajach uczestniczy zwykle ok. 150 szkół i ok. 4-5 tysięcy uczniów.

Obok wiedzy i rozumienia kwestii obywatelskich, postaw i zaangażowania obywatelskiego przedmiotem badania jest szereg zagadnień kontekstowych, odnoszących się m.in. do opinii i postaw uczniów, ich środowiska domowego i doświadczeń edukacyjnych, procesów nauczania na poziomie klasy i szkoły, zasobów i organizacji pracy szkoły. Dane dotyczące tych zagadnień zbierane są za pomocą ankiet wypełnianych przez uczniów oraz dyrektorów i nauczycieli z wylosowanych do badania szkół. 

W ICCS uczestniczą nauczyciele uczący w oddziałach klasy ósmej. W wylosowanych do badania szkołach spośród wszystkich nauczycieli uczących w oddziałach klasy ósmej – niekoniecznie tych, w których uczą się badani uczniowie – losowana jest określona liczba osób, którzy zapraszani są do udziału w badaniu. ICCS pozwala wnioskować o wszystkich nauczycielach klasy ósmej w danym kraju.

Pierwsza edycja badania ICCS 2009 realizowana była wyłącznie w formie papierowej. W kolejnych stopniowo wdrażano elementy badania wspomaganego komputerowo. W ICCS 2016 wprowadzono możliwość realizacji badania wśród dyrektorów szkół i nauczycieli w formie online, w ICCS 2022 także możliwość realizacji badania wśród uczniów z wykorzystaniem komputerów. W Polsce badanie ICCS 2022 wśród uczniów i dyrektorów szkół było przeprowadzane w formie papierowej, natomiast nauczyciele wypełniali ankietę w formie online. ICCS 2027 będzie pierwszą edycją badania, w której we wszystkich krajach obowiązuje jedynie wersja komputerowa. 

W 2009 roku badanie ICCS w Polsce przeprowadził zespół badaczy związanych z Uniwersytetem Warszawskim oraz Szkołą Główną Gospodarstwa Wiejskiego. Za badanie ICCS 2022 odpowiadał Instytut Badań Edukacyjnych (IBE), który przeprowadził je na zlecenie Ministerstwo Edukacji Narodowej (MEN). 

Liczba krajów i regionów uczestniczących w kolejnych edycjach badania ICCS się zmienia. W pierwszej edycji w 2009 roku uczestniczyło 38 krajów i regionów, w drugiej w 2016 roku – 25 krajów i regionów, a w trzeciej w 2022 roku – 24 kraje i regiony. 

Więcej informacji: na stronie badania w Polsce oraz na stronie IEA.

Dane i narzędzia

ZAKRES BADANIA

Założenia teoretyczne badania

Zakres i założenia każdej edycji badania ICCS przedstawiane są w założeniach teoretycznych (assessment framework). Założenia badania w poszczególnych edycjach zachowują ciągłość istotną z perspektywy porównań między edycjami. Zarazem jednak w każdej edycji są poddawane weryfikacji i aktualizacji, biorąc pod uwagę m.in. zachodzące procesy społeczne i wyzwania, z którymi mierzą się społeczeństwa, jak również najnowsze wyniki badań. W przygotowaniu założeń badania biorą udział eksperci oraz przedstawiciele krajów uczestniczących w badaniu.
Założenia teoretyczne poszczególnych edycji badania ICCS są dostępne na stronie IEA.

Wyniki

Raporty krajowe – Polska

Raporty krajowe są opracowywane przez krajowe zespoły badawcze.  Polskie raporty zawierają bardziej szczegółowe omówienie wyników dotyczących Polski i wyników uczniów z polskich szkół: są one dokładniej analizowane i opisywane, porównywane z wynikami z innych krajów i wynikami z poprzednich edycji, a także uwzględniają zmiany w polskim systemie edukacji.

[sposób przedstawienia raportów: informacje na kafelkach z linkami do publikacji PDF zawieszonych na stronie badania timss.ibe.edu.pl, materiał inspiracyjny do kafelka]

ICCS 2022

Kafelek 1

Polski raport krajowy z badania ICCS 2022
Wasilewska O. (red.) (2023). Młodzi w demokracji. Wyniki Międzynarodowego Badania Kompetencji Obywatelskich ICCS 2022

Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych

Zobacz publikację PDF https://iccs.ibe.edu.pl/wp-content/uploads/2023/12/ICCS-2022_raport.pdf

Zobacz publikację WCAG https://iccs.ibe.edu.pl/wp-content/uploads/2024/07/ICCS-2022-WCAG.pdf

Kafelek 2

Informacja prasowa – wyniki badania ICCS 2022

Zobacz publikację https://iccs.ibe.edu.pl/wp-content/uploads/2023/11/WYNIKI-2022-INFORMACJA-PRASOWA.pdf

Raporty międzynarodowe

Raporty międzynarodowe prezentujące wyniki poszczególnych edycji badania oraz inne publikacje i materiały dotyczące badania są dostępne na stronie IEA. 

[sposób przedstawienia: kafelki / lista edycji (tekst na kafelkach/liście zaznaczony na czerwono, po wejściu w kafelek bezpośrednie przekierowanie do strony z publikacją lub lista tytułów publikacji z hiperlinkami do stron z publikacjami]

ICCS 2022, pod kafelkiem:

[tekst z hiperlinkiem] Europejski raport z badania: ICCS 2022 European Report: Young Citizens' Views and Engagement in a Changing Europe

[tekst z hiperlinkiem] Międzynarodowy raport z badania: ICCS 2022 International Report: Education for Citizenship in Times of Global Change

ICCS 2016, pod kafelkiem:
[tekst z hiperlinkiem] Europejski raport z badania: Young People’s Perceptions of Europe in a Time of Change. IEA International Civic and Citizenship Education Study 2016 European Report

[tekst z hiperlinkiem] Międzynarodowy raport z badania: Becoming Citizens in a Changing World. IEA International Civic and Citizenship Education Study 2016 International Report

ICCS 2009, pod kafelkiem:

[tekst z hiperlinkiem] Europejski raport z badania: ICCS 2009 European Report

Civic knowledge, attitudes, and engagement among lower-secondary students in 24 European countries

[tekst z hiperlinkiem] Międzynarodowy raport z badania: ICCS 2009 International Report

Civic knowledge, attitudes, and engagement among lower-secondary school students in 38 countries