Inicjatorem i organizatorem badania TALIS jest Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD). Priorytety badania określa Rada Zarządzająca Programem TALIS (TALIS Governing Board). Przy badaniu współpracuje wielu partnerów, m.in. Komisja Europejska, Międzynarodówka Edukacyjna (ang. Education International, zrzeszająca na poziomie międzynarodowym związki zawodowe nauczycieli), a także kraje uczestniczące w badaniu i międzynarodowe konsorcjum badawcze.
Celem badania jest opis uwarunkowań nauczania i uczenia się dający wgląd w realia pracy w szkole z perspektywy nauczycieli i dyrektorów szkół.
TALIS jest badaniem cyklicznym, przeprowadzanym pierwotnie co pięć, a obecnie co sześć lat. Do tej pory odbyły się cztery edycje, Polska uczestniczyła w trzech z nich – w 2008, 2013 i 2024 roku
Tematy podejmowane w badaniu TALIS to m.in.: rozwój zawodowy, obowiązki i czas poświęcany na ich wykonanie, praktyka nauczania, zarządzanie szkołą, satysfakcja zawodowa. W TALIS 2024 po raz pierwszy uwzględniony został opcjonalny moduł dotyczący wiedzy pedagogicznej nauczycieli, koncentrujący się na warsztacie pracy i eksperckiej wiedzy nauczyciela, niezależnej od nauczanego przedmiotu. Polska jest jednym z 8 krajów uczestniczących w tym module.
Badanie TALIS prowadzone jest wśród nauczycieli i dyrektorów szkół z poziomu 2 Międzynarodowej Standardowej Klasyfikacji Edukacji ISCED. W przypadku Polski w roku 2008 i 2013 byli to nauczyciele i dyrektorzy gimnazjów; w edycji w 2024 roku biorą udział nauczyciele klas 5-8 szkoły podstawowej i dyrektorzy szkół podstawowych. W TALIS 2024 możliwy jest także udział krajów w dodatkowych częściach badania realizowanych wśród nauczycieli i dyrektorów szkół z poziomu: ISCED 1 (klasy 1-4), ISCED 3 (szkoły ponadpodstawowe), ISCED 01 i 02 (wychowanie przedszkolne i opieka nad dziećmi do 3 r.ż.). W Polsce nauczyciele z poziomu ISCED 1 i ISCED 3 uczestniczyli wyłącznie w badaniu w 2013 roku.
Badanie przeprowadzane jest na reprezentatywnej, losowej próbie nauczycieli i dyrektorów szkół. Dobór próby odbywa się dwustopniowo – najpierw losowane są szkoły, których dyrektorzy wezmą udział w badaniu, a następnie z wylosowanych szkół – nauczyciele.
W trakcie badania nauczyciele i dyrektorzy szkół odpowiadają na pytania zawarte w kwestionariuszach. W pierwszych edycjach badania dominowały wersje papierowe. Z czasem wdrażane było badanie w wersji cyfrowej, w TALIS 2024 niemal wszystkie kraje uczestniczące w badaniu realizują je w formie online.
W Polsce za badanie TALIS odpowiada Instytut Badań Edukacyjnych (IBE), który prowadzi je na zlecenie Ministerstwa Edukacji Narodowej (MEN).
W pierwszej edycji badania wzięły udział 24 kraje, w tym Polska. Od tego czasu liczba krajów znacząco się zwiększyła. W TALIS 2024 wzięło udział ponad 50 krajów i regionów.
Więcej informacji: na stronie badania w Polsce oraz na stronie OECD.
Założenia teoretyczne badania
Zakres i założenia każdej edycji badania TALIS przedstawiane są w założeniach badania (conceptual framework). Zakres pierwszej edycji badania został wypracowany przez ekspertów i przedstawicieli uczestniczących w badaniu krajów. Założenia badania w poszczególnych edycjach zachowują ciągłość istotną z perspektywy porównań między edycjami. Zarazem jednak w każdej edycji są poddawane weryfikacji i aktualizacji, biorąc pod uwagę m.in. wnioski z najnowszych badań oraz zmiany w organizacji pracy szkół i dydaktyce. W proces ten są zaangażowani eksperci oraz przedstawiciele krajów uczestniczących w badaniu.
Założenia teoretyczne poszczególnych edycji badania TALIS są dostępne na stronie OECD.
Raporty krajowe – Polska
Raporty krajowe są opracowywane przez krajowe zespoły badawcze. Polskie raporty zawierają bardziej szczegółowe omówienie wyników dotyczących Polski i nauczycieli i dyrektorów szkół w Polsce.
TALIS 2013
Krajowy raport z badania TALIS 2013
Hernik K. (red.) (2015). Polscy nauczyciele i dyrektorzy w Międzynarodowym Badaniu Nauczania i Uczenia się TALIS 2013
Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych
TALIS 2008
Krajowy raport z badania TALIS 2008
Piwowarski R., Krawczyk M. (2009). TALIS. Nauczanie – wyniki badań 2008. Polska na tle międzynarodowym
Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych
Raporty międzynarodowe
Raporty międzynarodowe prezentujące wyniki poszczególnych edycji badania oraz inne publikacje i materiały dotyczące badania są dostępne na stronie OECD.
TALIS 2024
Badanie prowadzone w latach 2022–2026. Badanie wśród dyrektorów szkół i nauczycieli przeprowadzono wiosną 2024 roku. Ogłoszenie głównych wyników planowane jest pod koniec 2025 roku, a publikacja baz danych w 2026 roku.
Szczegółowy harmonogram badania TALIS 2024 znajduje się tutaj.
