Premiera programu ChatGPT w listopadzie 2022 roku oraz możliwość bezpłatnego korzystania z tego modelu przez użytkowników Internetu to bez wątpienia przełomowe wydarzenie, które wywarło ogromny wpływ na różne dziedziny życia. W kontekście edukacji, a szczególnie obowiązującego w Polsce pruskiego modelu nauczania, wydarzenie to można porównać do Wielkiego Wybuchu. Po niemal roku od debiutu programu ChatGPT wraz ze wzrostem świadomości społecznej na temat tego narzędzia powoli wyłania się z „materii powybuchowej” nowy model edukacji.
Niniejszy artykuł ma na celu zwrócenie uwagi na wyzwania, jakie epoka AI stawia przed edukacją, a w szerszej perspektywie – przed epistemolo-gią społeczną oraz społeczną odpowiedzialnością nauki. W pracy krótko omówiono narzędzia AI, w tym generatywne modele językowe. Przeanalizowano również zalety i wady związane z ich stosowaniem przez społeczeństwo, zwłaszcza przez uczniów, ze szczególnym uwzględnieniem ChatGPT.
W artykule dokonano wstępnej analizy otwartości pruskiego modelu edukacji na przyjęcie i adaptację generatywnych modeli sztucznej inteligencji. Wskazano obszary, które mogą ulec tak głębokim przemianom, że konieczne będzie przedefiniowanie celów, metod oraz relacji towarzyszących procesowi edukacyjnemu. Jako przykład rozważono relację między uczniem a nauczycielem. Omówiono główne zalety i wady stosowania modeli generatywnych w edukacji, uzasadniając tym samym potrzebę wprowadzenia systemowych zmian w tym obszarze.
