Wątpliwe zmiany klimatu i straszny wilk czyli błędne przekonania w edukacji przyrodniczej

  Pobierz plik PDF

Odpowiedzialna edukacja przyrodnicza jest jednym z najważniejszych zadań stojących przed współczesnym społeczeństwem. Wobec globalnych zmian środowiska, takich jak zmiany klimatu, utrata różnorodności biologicznej, a także zmiany użytkowania lądów, potrzebne jest wychowanie społeczeństwa, które jest świadome coraz szybszych globalnych zmian w środowisku spowodowanych działalnością człowieka, a także gotowe wspierać działania zaradcze. Obecnie głównym źródłem informacji o bieżących problemach dotyczących ochrony przyrody są media. Informacja przekazywana przez media jest często subiektywna i zależna od światopoglądu osób lub grup społecznych. Media mogą być zatem źródłem dezinformacji i wpływać na tworzenie się błędnych przekonań (miskoncepcji). W ciągu ostatnich lat szczególne zainteresowanie opinii publicznej w kwestiach związanych z przyrodą skupione było wokół zagadnień związanych z ochroną klimatu, sposobem zarządzania lasami i podejściem do łowiectwa. W celu zbadania powszechności występowania błędnych przekonań związanych z tymi zagadnieniami wśród uczniów szóstych klas szkół podstawowych (SP) oraz trzecich klas gimnazjów (G) przeprowadzono ankietę zawierającą 8 zadań zamkniętych dotyczących zagadnień przyrodniczych i 2 zadania otwarte dotyczące wizerunku dwóch z czterech głównych stron dyskursu ekologicznego w Polsce – leśników i ekologów. Analiza 462 ankiet pozwoliła stwierdzić, że nie ma różnic w procencie błędnych przekonań między uczniami szkół podstawowych i gimnazjów – odpowiednio 22% i 23% błędnych odpowiedzi. Najwięcej błędnych przekonań zanotowano dla pytania dotyczącego lęku przed wilkiem. Obszarem, z którym uczniowie mają największą trudność – największy odsetek odpowiedzi „nie wiem” – są globalne zmiany klimatu. Na odsetek miskoncepcji nie miały wpływu ani deklarowane przez uczniów zainteresowania przyrodnicze, ani stopień w jakim przy podejmowaniu ważnych decyzji kierują się wiedzą zaczerpniętą z mediów. Więcej uczniów wyraża pozytywny stosunek do leśniczego niż do ekologa.