Podczas konferencji „Kariera bez barier w świecie zróżnicowanych potrzeb i możliwości" dr Patrycja Olchowska przedstawiła kluczowe założenia zarządzania neuroróżnorodnością oraz korzyści płynące z zatrudniania osób neuroatypowych, w tym osób w spektrum autyzmu. Według prelegentki zarządzanie różnorodnością jest już nie tylko „modnym trendem”, ale naturalnym przejawem dostosowywania się organizacji do zmian zachodzących na rynku pracy i we współczesnym świecie.
Dr Olchowska przedstawiła główne założenia związane z zarządzaniem neuroróżnorodnością:
- organizacje coraz bardziej otwierają się na osoby neuroatypowe w ramach procesów zarządzania neuroróżnorodnością - rośnie świadomość potencjału osób neuroatypowych,
- w ramach rozwijania nowych trendów w zarządzaniu, w tym servant lidership (podejściu, w którym lider jest osobą, która pomaga odkrywać potencjał pracownika i go rozwijać) - mamy miejsce dla wszystkich w naszych organizacjach,
- niektóre spółki muszą zrealizować wskaźniki związane ze zrównoważonym rozwojem, które wspomagają proces zarządzania różnorodnością (diversity inclusion, wskaźniki ESG),
- kluczowe jest budowanie świadomości na temat potencjału osób w spektrum autyzmu na poziomie całej organizacji oraz zwalczanie stereotypów - jest to zadanie dla całej organizacji, zarówno dla działów HR, jak i liderów na wszystkich szczeblach,
- organizacje potrzebują wsparcia w budowaniu neuroprzyjaznego środowiska pracy – “potrzebują partnerów społecznych i zrozumienia: czego mają szukać i od czego mają zacząć - co nie jest wbrew pozorom takie proste. Im lepiej mamy zbudowany zewnętrzny ekosystem tym szybciej możemy wdrożyć procesy zarządzania neuroróżnorodnością”.
Prelegentka zwróciła uwagę, że osoby neuroatypowe są obecne wszędzie: są świetnymi naukowcami, przedsiębiorcami, pracownikami. Wbrew utartym stereotypom, mogą sprawdzić się nie tylko w branżach związanych z IT czy nowoczesnymi technologiami.
Przykładowe, potencjalne umiejętności osób w spektrum autyzmu to:
- umiejętności analityczne,
- zdolność szybkiego przetwarzania informacji,
- zdolność dostrzegania szczegółów,
- umiejętność rozwiązywania problemów,
- długotrwała koncentrację na zadaniach opartych na pewnych wzorcach,
- koncentracja na temacie i samodzielne zgłębianie go.
Umiejętności są oczywiście kwestią indywidualną, choć obserwuje się znaczną liczbę osób neuroatypowych pracujących w obszarze STEM, czy w ramach projektów badawczo-rozwojowych, jak zauważa dr Olchowska.
Według prelegentki korzyści dla organizacji, które mogą płynąć z potencjału osób neuroatypowych to:
- wysoka efektywność,
- lepsze rezultaty pracy,
- wysoka orientacja na wynik,
- szybsze wykonywanie czynności,
- mniejsze ryzyko popełniania błędów.
Jak podkreśliła dr Olchowska organizacje mogą czerpać te korzyści, jeśli mają odpowiednio zbudowane środowisko i świadomych liderów.
Według raportu Deloitte, który przytoczyła prelegentka, zespoły składające się z neurodywergentnych członków są:
- o 30% bardziej produktywne, niż te, które ich nie posiadają,
- osoby z autyzmem mogą rozwiązywać problemy nawet 40 % szybciej. Ważna jest zatem wiedza i świadomość liderów, jak ten potencjał wykorzystać.
Potencjał osób ze spektrum autyzmu może zostać wykorzystany tylko wtedy, gdy stworzy się ku temu odpowiednie warunki. Kluczem jest:
- otwartość na osoby ze spektrum,
- indywidualne podejście,
- zrozumienie.
Tworzenie sprzyjającego środowiska oznacza kompleksowe spojrzenie na organizację: osoby ze spektrum autyzmu spełniają się zarówno w roli pracowników, jak i liderów. Ponadto środowisko to tworzą także np. pracujący w organizacji rodzice dzieci w spektrum, którzy potrzebują dostosowania czasu pracy do potrzeb - zauważa dr Olchowska.
Dzisiejsi uczniowie i studenci w przyszłości będą częścią rynku pracy, czy to w roli pracowników, czy też liderów. Dlatego edukacja o tym, czym jest autyzm i neuroróżnorodność jest kluczowa dla lepszego odnalezienia się przyszłych absolwentów w zróżnicowanych organizacjach i zespołach. Odpowiednia komunikacja i wzajemne zrozumienie będzie miało korzystny wpływ na funkcjonowanie organizacji zarówno w wymiarze społecznym, jak i biznesowym - podkreślała dr Olchowska.
